Polityka i Prawo

Na Mazowszu rodzi się rocznie około 55 tysięcy dzieci. Umieralność noworodków jest wyższa niż w innych regionach Polski. Dlatego zapewnienie kobietom ciężarnym właściwej opieki jest priorytetem dla Mazowieckiej Regionalnej Kasy Chorych w roku 2001. Środkiem do realizacji tego celu jest program „Zdrowie, mama i ja” opracowany w Wydziale Lecznictwa Specjalistycznego przy udziale zespołu ekspertów, powołanego przez konsultanta regionalnego dla województwa mazowieckiego w zakresie położnictwa i ginekologii.

Udział kobiety w programie „Zdrowie, mama i ja” jest całkowicie bezpłatny i dobrowolny. Mazowiecka Regionalna Kasa Chorych finansuje wszystkie przewidziane w ramach programu świadczenia.

• Założeniem programu jest objęcie każdej kobiety ciężarnej, z niepowikłanym przebiegiem ciąży, stałą, profilaktyczną i leczniczą opieką medyczną.
• Świadczenia będą udzielane w Poradni Położniczo-Ginekologicznej lub Praktyce Lekarza Rodzinnego.
• Realizacja programu zawiera ustalony przez zespół ekspertów standard opieki medycznej z wyszczególnieniem badań i wizyt, które powinny być wykonane podczas ciąży. W opisie programu przyjęto zakres świadczeń zapewniający prawidłowe prowadzenie ciąży. Dopuszcza się uzasadnioną modyfikację zaproponowanego standardu opieki. Zależy to od momentu przystąpienia ciężarnej do programu, przebiegu jej ciąży i wyników badań. Istotne odstępstwa od przyjętego schematu mogą być podstawą do przeprowadzenia kontroli prawidłowości realizacji programu.
• Kobieta ciężarna ze wskazaniami do przeprowadzenia diagnostyki prenatalnej (wiek, wywiad położniczy) oraz w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości płodu lub przebiegu ciąży jest kierowanado Poradni Patologii Ciąży. Proponowane wskazania do rozszerzenia diagnostyki prenatalnej i wykonania badania echokardiograficznego płodu przedstawiono jako załącznik do standardu programu.
• W ramach przygotowanego standardu programu „Zdrowie, mama i ja” opracowano również załącznik dotyczący rozpoznawania cukrzycy u ciężarnych oraz zasad interpretowania wyników badań w kierunku toksoplazmozy u ciężarnych.

• Dokumentacja „Programu opieki nad kobietą w ciąży fizjologicznej” składa się z niniejszego standardu i książeczki ciąży zatytułowanej „Zdrowie, mama i ja” z bloczkiem kuponów.
• Strony książeczki ciąży odpowiadające kolejnym wizytom są wykonane na papierze samokopiującym. Kopia po odbytej wizycie pozostaje w dokumentacji gabinetu lekarskiego. Komplet dokumentacji – książeczkę ciąży „Zdrowie, mama i ja” oraz książeczkę z kuponami kobieta otrzymuje w czasie pierwszej wizyty, podczas której potwierdzona jest ciąża.
• Każdemu „zdarzeniu” medycznemu (badania lekarskie, badania laboratoryjne, USG, poród oraz poronienie), przewidzianemu w programie, odpowiada odrębny kupon.
• Niezbędnym konsultacjom innych specjalistów również odpowiadają określone kupony (uprawniające do uzyskania porady w terminie do tygodnia). Konsultacje nie są finansowane w ramach tego programu, lecz w ramach podpisanych kontraktów w danej poradni specjalistycznej.
• Pacjentka jako osoba dysponująca książeczką ciąży sama wybiera na czas ciąży lekarza oraz szpital (spośród lekarzy i placówek mających podpisaną z MRKCh umowę na realizację niniejszego programu). W momencie zaistnienia konkretnego zdarzenia medycznego pozostawia ona u lekarza/w szpitalu odpowiedni kupon.
• W trakcie trwania ciąży jest możliwa zmiana lekarza prowadzącego. Kolejny lekarz nie może jednak wydać pacjentce nowej książeczki ciąży. Realizuje jedynie niewykorzystane kupony (będące w posiadaniu pacjentki) i uzupełnia wpisy w jej książeczce.
• MRKCh będzie prowadzić imienny rejestr i kontrolę wydawanych książeczek ciąży, stąd też rozliczany będzie wyłącznie jeden – pierwszy – zestaw kuponów dla danej pacjentki.
• Zestawy kuponów, wraz z odpowiadającą im książeczką ciąży „Zdrowie, mama i ja”, będą indywidualnie przypisane do konkretnego lekarza uczestniczącego w programie już w momencie wydawania z MRKCh (niezależnie od tego, czy wydawane są dla samodzielnie pracującego lekarza, czy też dla ZOZ lub praktyki grupowej). Kupon po zrealizowaniu (wykonaniu przewidzianych programem czynności/badań podczas danej wizyty) pozostaje w dokumentacji medycznej pacjentki w gabinecie lekarskim jako potwierdzenie (dla celów kontrolnych) wykonania świadczeń. W przypadku wykrycia próby fałszowania kuponów oraz raportowania niezgodnego ze stanem faktycznym zostaną wyciągnięte konsekwencje w stosunku do winnych, z zerwaniem kontraktu włącznie.
• Lekarz rejestrujący ciążę będzie obowiązany przekazywać do MRKCh następujące dane:
  1. swój numer identyfikacyjny (w programie) i numer umowy z MRKCh,
  2. PESEL pacjentki,
  3. numer wydanych kuponów.
• Z otrzymanych od pacjentek kuponów świadczeniodawca rozlicza się z MRKCh w cyklu miesięcznym.
• Wartość poszczególnych kuponów jest z góry ustalona i jednakowa dla wszystkich świadczeniodawców na terenie całego województwa mazowieckiego.
• Lekarz opiekujący się kobietą w ciąży jest obowiązany zapewnić jej wykonanie zaplanowanych badań specjalistycznych (USG, laboratoryjnych, specjalistycznych). Koszt wykonanych badań, zgodnie z ustaloną dla programu stawką, MRKCh refunduje lekarzowi/gabinetowi, który ma podpisaną umowę na realizację niniejszego programu. Za wykonane badania lekarz rozlicza się bezpośrednio z podwykonawcą.
• MRKCh ma prawo do kontroli jakości świadczeń wykonywanych przez podwykonawcę. Niespełnianie standardów w zakresie diagnostyki laboratoryjnej i ultrasonograficznej może być podstawą renegocjacji lub zerwania umowy przez MRKCh.
• Pacjentka ma prawo do obecności członka rodziny przy porodzie.
• Opieka nad chorym noworodkiem nie jest objęta tym programem. Zasady opieki i jej rozliczania pozostają na dotychczasowych zasadach.

• Lekarz specjalista w zakresie położnictwa i ginekologii,
• lekarz specjalista w zakresie medycyny rodzinne,
• pielęgniarka/położna.

• Badanie i testy ciążowe,
• nadzór nad ciążą fizjologiczną,
• wczesne wykrywanie powikłań ciąży i nieprawidłowości płodu,
• profilaktyka infekcji wewnątrzmacicznych,
• przedporodowe badanie przesiewowe,
• promocja zdrowia.

W ramach programu zapewnia się:

• możliwość wykonywania zaplanowanych badań diagnostycznych,
• możliwość wykonania innych konsultacji specjalistycznych, które okażą się niezbędne (finansowane w ramach konsultacji w danej poradni specjalistycznej, przyjęcie poza kolejnością),
• współpracę z pielęgniarką / położną środowiskową w zakresie promocji zdrowia,
• skierowanie kobiety ciężarnej do Poradni Patologii Ciąży (jeżeli okaże się to konieczne),
• możliwość natychmiastowej hospitalizacji kobiety ciężarnej (jeśli okaże się to niezbędne).

Mazowiecka Regionalna Kasa Chorych zawiera również w roku 2001 kontrakty w „Szkołach Rodzenia”. Finansowanie tych zajęć przez MRKCh będzie odbywać się w ramach odrębnego programu profilaktycznego.

• Pod względem fachowym i sanitarnym powinny być spełnione wymagania określone w rozporządzeniu ministra zdrowia i opieki społecznej z 23.04.1998 (DzU nr 58, poz. 372).
• Sterylizacja zgodna z zaleceniami sanepidu.
• Lekarze wykonujący badania USG muszą posiadać uprawnienia lub odpowiedni certyfikat.
• Badania laboratoryjne/serologiczne – pożądane jest, aby były wykonywane w laboratoriach mających akredytację Kolegium Medycyny Laboratoryjnej i wpis do Rejestru Medycznych Laboratoriów Diagnostycznych.
• W poczekalni dla pacjentek w dostępnym i widocznym miejscu należy zamieścić informacje zawierające:
  • zakres świadczeń medycznych udzielanych w ramach umowy z MRKCh,
  • zakres badań diagnostycznych zapewnianych lub wykonywanych w ramach umowy z MRKCh, ze wskazaniem miejsca ich wykonywania,
  • zakres świadczeń medycznych i badań diagnostycznych nie wchodzących w zakres umowy z MRKCh,
  • adresy Poradni Patologii Ciąży/Oddziału Patologii Ciąży/Oddziałów Położniczych,
  • godziny pracy,
  • rozmieszczenie pomieszczeń w poradni.