Polityka i Prawo

Staw biodrowy jest najbardziej eksploatowanym stawem nośnym, a wszelkie nieprawidłowości w jego budowie i funkcji, zarówno wrodzone, rozwojowe, jak i nabyte wskutek procesów chorobowych, infekcji, urazów, mikro urazów i przeciążeń zaburzają funkcje statyczne oraz dynamiczne aparatu narządu ruchu oraz powodują powstawanie zmian zwyrodnieniowych. Zmiany zwyrodnieniowe powstają w wyniku przedwczesnego zużycia i zwyrodnienia części tworzących staw biodrowy. Zmiany głównie dotyczą chrząstki stawowej oraz kości, które ulegają przebudowie i w wyniku tego tworzą się wyrośla kostne, zwane osteofitami i dochodzi do stwardnienia warstwy podchrzęstnej. Charakterystycznym objawem choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego jest ból, który pojawia się zwłaszcza podczas ruchu.

Rozwój choroby

Na rozwój choroby zwyrodnieniowej (Koksartrozy) ma szereg czynników predysponujących. Możemy do nich zaliczyć wiek, nieprawidłową biomechanikę stawu czy masę kostną. Jednak istnieje pewna pula czynników, które zależą w znacznej mierze od naszego postępowania. Są to: nadwaga, nadmierna aktywność fizyczna oraz przeciążenia układu kostnego w wyniku wykonywane zawodu. Warto również zauważyć, iż choroba zwyrodnieniowa dotyczy w równym stopniu mężczyzn i kobiet. Chociaż mężczyźni chorują częściej przed 45 rokiem życia, a kobiety znacznie później.

Objawy

Początek choroby jest bardzo dyskretny, zaś jednym z pierwszych objawów może być osłabienie kończyny dolnej oraz uczucie zmęczenia. Podstawowe objawy określane są jako bólowe. Początkowo nasilają się one podczas wysiłków bądź tylko podczas obciążania stawu, jedna wraz z upływem czasu dochodzi do utrzymywania się dolegliwości bólowych w sposób ciągły. Występują one zarówno nocą jak i w dzień, zmuszając chorego do przyjmowania leków przeciwbólowych. Pojawiają się one w obrębie pachwiny, pośladka oraz kolana. Dochodzi również do charakterystycznego ustawienia kończyny dolnej, mianowicie w przywiedzeniu i rotacji zewnętrznej. Tym samym następuje ograniczenie ruchu wyprostu i rotacji wewnętrznej. Dodatkowym objawem jest sztywność, która powstaje po znacznym okresie bezruchu. Należy również wspomnieć o kształcie stawów podczas choroby zwyrodnieniowej. Dochodzi do powiększania się i zniekształcania jego obrysów. Jest to wynik rozrostu chrząstki, kości, więzadeł, ścięgien i torebki oraz przewlekłego stanu zapalnego błony maziowej. Dodatkowo w wyniku oszczędzania chorej kończyny i specyficznego jej ustawienia, dochodzi do zaniku mięśni w obrębie uda i pośladka. Wszystkie wymienione objawy wpływają w znacznym stopniu na specyfikę chodu, która zostaje zaburzona przez czynnościowe skrócenie kończyny.

Rozpoznanie

W celu rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stosuje się badanie radiologiczne, które ukazuje wszystkie możliwe zmiany w obrębie stawów biodrowych. W przebiegu choroby zwyrodnieniowej dochodzi zazwyczaj do zwężenia szpary stawowej oraz powstawania wyrośli kostnych. Kolejność występowania zmian patologicznych jest dobrze znana. Na początku dochodzi do utraty gładkości przez chrząstkę i znacznego zmniejszenia jej grubości. Następnie powstają ubytki w głębszych warstwach, aż dochodzi do zmian w obrębie warstwy podchrzęstnej. Można do niej zaliczyć zwiększenie ukrwienia, złamania beleczek (części, z których zbudowana jest kość) oraz znacznego pogrubienia tej warstwy. Następnie dochodzi do powstawania wyrośli kostnych oraz zaników mięśniowych. Intensywność tych zmian określa stan pacjenta oraz jego możliwości ruchowych.

Leczenie i rehabilitacja

Leczenie farmakologiczne opiera się głównie na działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Inną formą leczenia jest rehabilitacja, która ma na celu odciążenie kończyny zajętej chorobą oraz wzmocnienie stabilizacji mięśniowej. Stosuje się również ćwiczenia w odciążeniu oraz techniki relaksacji, aby zmniejszyć dolegliwości bólowe. Zalecana jest również gimnastyka na basenie czy jazda na rowerze. Niestety w niektórych przypadkach zmiany są tak duże, iż niezbędne jest zastosowanie leczenia operacyjnego. Polega ono na wstawieniu endoprotezy zamiast stawu biodrowego zmienionego pod wpływem choroby zwyrodnieniowej. Największą korzyścią z tego zabiegu jest zniesienie bólu oraz poprawa czynności ruchowej biodra. Ważnym elementem jest również zmiana ustawienia kończyny, w bardziej fizjologicznej płaszczyźnie oraz przywrócenie prawidłowego stereotypu chodu, co ma korzystny wpływ na inne stawy organizmu człowieka.