Polityka i Prawo

Wiele kobiet chorujących na cukrzycą pragnie również spełnić się w macierzyństwie.

Stawiają sobie jednak pytania: czy mogę zajść w ciąże, czy mam szanse urodzić zdrowe dziecko, jak ciąża wpłynie na stan mojego zdrowia?.

Obecnie sytuacja opieki diabetologicznej nad kobietami w ciąży wygląda dość dobrze. Jednak nadal ciąża u osoby z cukrzycą jest ciążą szczególnego ryzyka i może być obarczona powikłaniami zarówno ze strony płodu i matki.

Coraz więcej kobiet z cukrzycą rodzi zupełnie zdrowe dzieci.

Warunkiem powodzenia położniczego jest odpowiednio zaplanowana ciąża, przy bardzo dobrym wyrównaniu cukrzycy, polegającym na osiągnięciu przed i w czasie ciąży stanu prawie normoglikemii.

Wymaga to wielospecjalistycznej opieki zarówno nad rozwijającym się płodem i matką: lekarza diabetologa, ginekologa-położnika doświadczonego w prowadzeniu ciąż powikłanych cukrzycą dietetyka, neonatologa itd.

Jak prawidłowo przygotować się do macierzyństwa?

1. Ciąża musi być zaplanowana i trzeba się do niej odpowiednio przygotować.

Zarówno wysokie wartości glikemii, wahania glikemii i stosowanie niektórych leków może wpłynąć negatywnie na rozwój płodu w pierwszych tygodniach ciąży.

Zawsze poinformuj swojego diabetologa o swoich planach macierzyńskich. Możecie wtedy ustalić plan przygotowań, określić ich czas i cel. Lekarz poinformuje cię również, które ewentualnie stosowane leki należy bezwzględnie odstawić i zastosować te bezpieczne dla kobiet ciężarnych.

Do leków o działaniu teratogennym należą inhibitory konwertazy angiotensyny, stosowane bardzo często u chorych na cukrzycę z powodu albuminurii (uszkodzenia nerek) lub nadciśnienia tętniczego.

Jeżeli przed ciążą doszło już do rozwoju przewlekłych powikłań cukrzycy to trzeba zaplanować konsultację oceniające zaawansowanie powikłań oraz wdrożyć odpowiednie leczenie i profilaktykę.

Młode kobiety bez powikłań powinny poświęcić na przygotowanie kilka miesięcy czasu- ustabilizować poziomy swoich glikemii osiągając wartość Hba1c (hemoglobiny glikowanej) na poziomie 6,1 %, zadbać o odpowiednio zdrową dietę, unikać słodyczy i produktów o wysokim indeksie glikemicznym (może to wpłynąć negatywnie na cukry poposiłkowe i wydłużyć czas przygotowania do ciąży). Pamiętaj również o stosowaniu kwasu foliowego.

Jak nieprawidłowości można spotkać u dzieci matek z cukrzycą?

-w przypadku hiperglikemii w pierwszym trymestrze ciąży zwiększa się ryzyko wad genetycznych: jak wady serca, układu nerwowego, układu kostnego.

-u kobiet niewyrównanych pochodzi też częściej do poronień i obumarcia płodu.

-makrosomia- ryzyko urodzenia dużego dziecka (ponad 4 kg), w odpowiedzi na wzrost glikemii w krwi matki płód wytwarza większą ilość insuliny, która jako hormon anaboliczny doprowadza do nadmiernej masy u dziecka. Pozostałe narządy jak np: układ oddechowy charakteryzują się jednak niedojrzałością co doprowadza np. do zaburzeń oddychania po porodzie.

-hipoglikemia noworodkowa

-hipotrofia (zahamowanie wzrostu płodu)- najczęściej u matek z cukrzyca, u których występują przewlekłe powikłania naczyniowe cukrzycy.

Ciąża u kobiety z cukrzycą traktowana jest ciąża wysokiego ryzyka i powinna być prowadzona w ośrodku specjalistycznym przed położnika doświadczonego w prowadzeniu tego typu ciąż. Listę jednostek wyspecjalizowanych w prowadzeniu cukrzycy ciężarnych zostanie umieszczona w następnym wpisie.

Dzieci kobiet z prawidłową wyrównaną cukrzycą przed i w czasie ciąży, gdy nie doszło jeszcze do rozwoju przewlekłych powikłań mają szansę  być zdrowe porównywalne do zdrowych matek.

Dzięki uprzejmości Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy niektóre ośrodki diabetologiczne zostały wyposażone w kilka pomp insulinowych, które są wypożyczane na czas przygotowania i ciąży. Niestety ilość pomp jest ograniczona i najczęściej po konsultacji z lekarzem trzeba się wpisać na listę osób oczekujących na wypożyczenie pompy. W czasie ciąży NFZ refunduje zakup zestawów infuzyjnych.

Jest to szczególnie ważne w przypadku cukrzycy o chwiejnym przebiegu, częstych hipoglikemii i zjawiska hiperglikemii o brzasku.

2. Okres ciąży.

Jedynym leczeniem, poza kobietami z cukrzycą ciążową leczonymi tylko dietą, jest insulina.

Z preparatów insulin analogi długodziłające (Levemir, Lantus) nie są zarejestrowane w ciąży i istnieje potrzeba stosowania w tym czasie ludzkich insulin o pośrednim czasie działania jako insuliny bazowej.

W ciąży należy odstawić inne leki obniżające poziom cukru i stosować wyłącznie insulinę.

Odstawienia albo zamiany na bardziej bezpieczne wymagają leki stosowane z powodu nadciśnienia tętniczego, albuminurii. Zawsze informuj swojego lekarza chociażby o cieniu podejrzenia, że jesteś w ciąży, szczególnie gdy stosujesz różne leki.

Twoja cukrzyca musi być tak leczona, żeby osiągać glikemie zbliżone do osób zdrowych, unikaj również niedocukrzeń.

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dla kobiet ciężarnych określają: zalecana wartość HbA1c<6,1%, glikemia na czczo: 60-95mg/dl, 1 godz po posiłku< 140 mg/dl, 2 godz po posiłku <120 mg/dl, w nocy >60 mg/dl.

Nie jest to łatwe osiągniesz to tylko prawidłowo prowadzoną insulinoterapią (intensywna insulinoterapia za pomocą penów lub pompy insulinowej), dietą, umiarkowanym wysiłkiem fizycznym, częstymi pomiarami glikemii, obserwacją swojego organizmu.

W czasie ciąży dochodzi do wielu zmian hormonalnych w twoim organizmie. W pierwszych tygodniach ciąży wrażliwość na insulinę jest podwyższona wobec tego zapotrzebowanie na insulinę spada. W II i III trymestrze ciąży zapotrzebowanie na insulinę rośnie i może nawet przekraczać 80-100% dotychczasowego.

Po porodzie dochodzi znów do spadku zapotrzebowania na insulinę i trzeba pamiętać o zmniejszeniu dawki insuliny.

Ze względu na to, że zapotrzebowanie na insulinę jest różne w czasie czasu ciąży i czasem zmienia się z dnia na dzień będziesz wymagała częstych wizyt lekarskich.

Inne informacje o problemach kobiet z cukrzycą będą umieszczone na tworzonym serwisie dla diabetyków: cukrzyca.pl