Halluks

Choroba cywilizacyjna znana również pod nazwą paluchów koślawych. Dotyka ona co raz większą ilość osób, szczególnie kobiet. Wynika z częstego noszenia wysokich obcasów, znaczącego wzrostu masy ciała oraz częstego przyjmowania pozycji pionowej. Dodatkowo możemy zaliczyć tutaj mało aktywny tryb życia. Jak powszechnie wiadomo ludzkie stopy są przystosowane do przyjmowania dużego obciążenia dzięki wykształtowanym łukom w obrębie stopy. Możemy wyróżnić dwa łuki podłużne oraz jeden poprzeczny. Jako że proces powstawania palucha koślawego jest spowodowany noszeniem wysokich obcasów, można dokładnie określić patomechanizm powstawania deformacji.

W momencie noszenia wysokich obcasów ciężar ciała zostaje przesunięty w kierunku przodu stopy, a nie tak jak w normalny bucie na środek. W ten sposób dochodzi do poszerzenia przodostopia i obniżenia łuku poprzecznego stopy. Dodatkowym czynnikiem prowokującym do deformacji jest szpiczasty kształt buta, który potęguje efekt deformacyjny i zwiększa objawy bólowe. W wyniku takie procesu dochodzi do zaburzenia biomechaniki stóp. Podczas chodu w prawidłowo ukształtowanej stopie ciężar zostaje rozłożony na trzy punkty podparcia. Pierwszym punktem jest pięta, a dwa pozostałe to pierwsza i piąta kość śródstopia (początek palca małego i dużego). Dzięki tak ukształtowanej stopie jest możliwy funkcjonalny chód. Niestety w momencie tworzenia się halluksów, paluch jest za mało stabilny by przejąć tak duże obciążenie. Zmniejsza się również wytrzymałość tych struktur, które mają za zadanie zapewnienie stabilizacji stopy, oraz osłabieniu ulegają mięśnie.

Przyczyny

Główną przyczyną występowania takich deformacji u kobiet określa się słabszą budowę mięśniowo- więzadłowo- stawową stopy kobiecej. Inne badanie wskazują również na inne czynniki wpływające na rozwój palucha koślawego. Zalicza się do nich między innymi szpotawe ustawienie pierwszej kości śródstopia, bardzo długi paluch, stopa płasko- koślawa, reumatoidalne zapalenie stawów, czy urazy.

Do objawów wskazujących na powstawanie palucha koślawego, możemy zaliczyć ostry ból w okolicy stawu śródstopno- paliczkowego palucha, widoczne deformacje w ustawieniu palucha, a z czasem narastanie bolesnych modzeli.

Leczenie

W każdym przypadku, aby rozpocząć leczenie powinno się skontaktować z lekarzem ortopedą, który pomorze w doborze metody leczenia. Początkowe leczenie palucha koślawego ma charakter zachowawczy. Oznacza to, iż należy zlikwidować wszystkie czynniki powodujące deformację. Przykładem jest zmiana obuwia na wygodniejsze, z szerokimi noskami. Ponadto wykonane ze skóry, która może się dopasować do kształtu stopy, jeżeli deformacja jest już znacznego stopnia. Od razu po rozpoznaniu zaleca się stosowanie aparatów korekcyjnych na noc, które ustawiają stopę w prawidłowym położeniu. W ciągu dnia powinno się wykonywać ćwiczenia reedukujące obciążenie stopy, zniszczonej deformacjami, w celu zmniejszenia powikłań wywołanych nieprawidłowym chodem. Moczenie stóp w wodzie z rozpuszczoną specjalną solą wpływa uśmierzająco na ból. Lekarz może również dołączyć odpowiednie leczenie farmakologiczne, w tym przeciwbólowe oraz przeciwzapalne jeżeli wystąpiło zapalenie kaletki. Stosunkowo często leczenie zachowawcze nie przynosi współmiernego efektu, dlatego też stosuje się leczenie operacyjne. Dotyczy to głównie przypadków, gdzie zaburzone stereotypy ruchowe są bardzo mocno zakorzenione w naszej psychice i w takim przypadku nie jesteśmy zdolni do reedukacji tych nawyków. Dlatego proces deformacji ciągle narasta. Z drugiej strony, najczęściej korzysta się z porady specjalisty w zbyt późnym okresie, gdy zmiany kostne są już tak duże, że gimnastyka oraz aparaty stabilizujące nic nie wskórają, stosuje się zabieg chirurgiczny. Jeżeli zmiany nie są bardzo duże to zadaniem operacji jest jedynie usunięcie nadmiaru tkanki kostnej i ustawienie palucha w osi, zaś przy dużych zmianach jest to cała korekcja osi kości.

Paluch sztywny

Dodatkowo można wyróżnić hallux, na którego powstanie przyczyniły się powyższe czynniki, ale główną przyczyną był uraz. Nosi on nazwę palucha sztywnego. Powstaje w wyniku kopnięcia w twardą powierzchnię. Objawami takie stanu patologicznego są bóle w okolicy podstawy palucha, sztywność, znaczne ograniczenie ruchu, oraz brak koślawego ustawienia jak to było w przypadku palucha koślawego. Takie zmiany dotyczą głównie mężczyzn.