Polityka i Prawo

Wada polegająca na zaburzeniu osi kończyn dolnych. W normalnych warunkach ta oś przechodzi w linii prostej przez kończyny, zaś w przypadku kolan koślawych dochodzi do ich ustawienia w literę X. Takie ułożenie kończyn dolnych wynika z przesunięcia osi podudzia na zewnątrz względem osi uda. Tego rodzaju wada znacznie częściej występuje u kobiet, wpływa na to szerokość miednicy. Koślawość kolan jest najczęściej rozpoznawana już w wieku dziecięcym, gdy dochodzi do szybkiego rozwoju organizmu, przez co może dojść do przeciążenia układu kostnego. Ocena koślawości polega na zmierzeniu odległości między kotkami przy wyprostowanych i złączonych nogach. Jeżeli odległość pomiędzy nimi jest większa niż 4-5 centymetry, oznacza to, iż występuje koślawość nieznacznego stopnia. Jednak nie należy tego bagatelizować i trzeba poddać obserwacji daną osobę.

Przyczyna

Najczęstszą przyczyną występowania koślawość jest wrodzona koślawość, która jest już obserwowana w wieku niemowlęcym. W trakcie szybkiego wzrostu u dzieci może dojść z wielu różnych przyczyn do nierównomiernego wzrostu kończyn dolnych. Wyniku tego jedna z nich jest dłuższa od drugiej, to zjawisko znacznie sprzyja powstawaniu koślawości, która w pewnym stopniu umożliwia chodzenie dzieciom z niedostatecznie rozwiniętym aparatem stabilizacyjnym. Dodatkowo takie zaburzenia prawidłowego rozwoju aparatu kostnego oraz towarzyszące im deformacje występują w przebiegu choroby Pageta, krzywicy czy rozmiękaniu kości. Do powstawania koślawości może dojść również po urazie, a następnie nieprawidłowym zrośnięciu się dolnej części kości udowej bądź górnej kości piszczelowej. Do innych przyczyn zaliczymy reumatoidalne zapalenie stawów, chorobę zwyrodnieniową oraz porażenia mięśni czy przeciążenia kończyn.

Koślawość kolan najczęściej ujawnia się u dzieci około 3-4 roku życia. Najczęstszą przyczyną jej występowania jest przeciążenie wynikające z przewagi szybkiego wzrostu nad słabym w tym okresie aparatem mięśniowo-więzadłowym. Inną możliwością powstania koślawości w obrębie kolan, jest następstwo płaskostopia. Zniekształcenie najbardziej uwidacznia się w pozycji stojącej. W późniejszych stadiach dochodzi do zaburzenia funkcji lokomocji. Chód jest bardzo niezgrabny i dodatkowo dochodzi do szybszej męczliwości, z powodu niewydolności mięśni oraz więzadeł. Zwiększenie nacisku na chrząstki wzrostowe powoduje znaczny wzrost po stronie przyśrodkowej, a jego osłabienie widoczne jest po stronie bocznej. Dzieci posiadające tę wadę mają tendencję do stawania w rozkroku, co powoduje obciążenie brzegów wewnętrznych stopy. W konsekwencji niemożliwe jest prawidłowe wykształtowanie łuków stopy, a w przypadku gdzie część z nich została już wykształcona dochodzi do ich zapadania się i tworzenia płaskostopia. Większe predyspozycje do występowania tej wady widoczne są u dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym.

Zazwyczaj w celu różnicowania koślawości stosuje się badanie zakresu odległości między kostkami oraz ewentualnie zalecane jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Rzadko kiedy stosowana jest tomografia komputerowa czy badanie ultrasonograficzne.

Leczenie

Leczenie koślawości opiera się głównie na leczeniu zachowawczym. Należy przestrzegać szeregu zasad, które zmniejszają ryzyko pogłębiania się wady. Zaliczymy do nich siadanie „po turecku”, unikanie długiego chodzenia oraz stania w rozkroku, zakaz siadania między piętami oraz konieczna redukcja występującego płaskostopia. Najistotniejszym etapem w leczeniu płaskostopia jest gimnastyka korekcyjna. Podczas leczenia istotne jest stosowanie wkładek do obuwia, które w znacznym stopniu pomagają utrzymać efekty ćwiczeń oraz redukcja nadwagi, co zmniejszy obciążenie już przemęczonych kończyn dolnych. Zaleca się również uprawianie sportów. Najlepsze jest pływanie kraulem, jazda na rowerze, gra w piłkę nożną czy jazda konno. Nie powinno się uprawiać łyżwiarstwa ani jazdy na nartach. W zaawansowanych przypadkach stosuje się aparaty ortopedyczne. Najczęściej stosowane są szyny korekcyjne na noc lub aparaty odciążające zewnętrzne nasady stawów kolanowych. Dopiero w sytuacji, gdy wada ciągle się pogłębia i inne techniki nie powodują jej redukcji stosuje się metodę operacyjną , która polega na przecięciu kości oraz ich ponowne ustawienie w poprawnym położeniu. Zarówno w pierwszej jak i drugiej formie leczenia niezmiernie ważne jest leczenie rehabilitacyjne, jako forma przeciwdziałająca pogłębieniu.