Polityka i Prawo

Stan, kiedy dochodzi do przesuwania się ku przodowi jednego z kręgów lędźwiowych nazywany jest kręgozmykiem. Najczęściej dotyczy to IV lub V kręgu lędźwiowego. Doprowadza on do przewlekłej formy niestabilności kręgosłupa. Dochodzi do podwichnięcia wyższego kręgu względem niższego co może prowadzić do całkowitej utraty stabilności kręgosłupa, a co za tym idzie pogorszenia sprawności chorego. Kręgozmyk jest często mylony z tyłozmykiem, podczas którego dochodzi do niewielkiego przesunięcia kręgu w tył w stosunku do kręgu leżącego niżej. W tym przypadku dochodzi do zwężenia otworów, przez które wychodzą korzenie, w wyniku czego objawy korzeniowe mogą wystąpić znacznie szybciej pomimo niewielkich deformacji. Choroba rozwija się między a 20 rokiem życia oraz dotyczy nawet do trzech razy częściej kobiet niż mężczyzn. Do przyczyn powstawania kręgozmyku zaliczymy chorobę zwyrodnieniową stawów międzywyrostkowych czy ich wady rozwojowe. Dodatkowo na rozwój tej choroby może mieć wpływ występowanie kręg szczeliny, czyli takiego miejsca na powierzchni łuku kręgu, gdzie powstaje ubytek kostny.

Objawy

Najsilniejszym objawem jest tępy ból w okolicy krzyża, pośladków oraz ud po stronie tylnej. Ulega on nasileniu podczas stania, chodzenia, schylania czy przeproście. Obserwowana jest również deformacja tułowia oraz pogorszenie sprawności chorego wywołane dolegliwościami bólowymi. Występuje również ból o charakterze korzeniowym, promieniując do kończyn dolnych oraz stóp. Ulega nasileniu pod wpływem kaszlu, kichania czy unoszenia wyprostowanych nóg. Widoczne jest również ograniczenie ruchomości w obrębie kręgosłupa lędźwiowego i stawów biodrowych. Uczucie sztywności towarzyszy głównie po nocy i nasila się wieczorem po aktywności fizycznej. W niektórych przypadkach gdy dochodzi do uszkodzenia ogona końskiego, występują zaburzenia czucia w okolicy pośladków czy tylnej powierzchni ud. W bardzo ciężkich przypadkach w wyniku uszkodzenia ogona końskiego może dojść do nietrzymania moczu. Zalicza się ono do grupy objawów neurologicznych, wśród nich obserwuje się również niedowłady, zaniki mięśniowe, osłabienie odruchów, zaburzenia potencji czy zaburzenia zwieraczy odbytu.

Stopnie kręgozmyku

Stopień kręgozmyku ustala się przy pomocy zdjęcia rentgenowskiego, wykonywanego w pozycji bocznej. Pierwszy stopień obejmuje te kręgozmyki, których przesunięcie wynosi do 25%. Zakres od 25 do 50 % obejmowany jest przez drugi stopień, zaś trzeci opisywany jest pomiędzy 50 a 75%. Ostatni stopień, czyli czwarty opisuje przesunięcia się kręgu wyższego względem niższego od 75 do 100 %. Jeżeli dojdzie do całkowitego przesunięcia się kręgu położonego wyżej mamy do czynienia ze spondyloptozą, gdzie dochodzi do całkowitej utraty styczności dwóch kręgów, przy czym krąg wyżej położony zsuwa się w głąb miednicy mniejszej. Ten stopień zaawansowania kręgozmyku dotyczy wyłącznie poziomu L5- S1. Sama diagnostyka opiera się wyłącznie na wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego. Jeżeli dochodzą objawy towarzyszące, na przykład objawy korzeniowe, wykonywana jest również tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Dają one również możliwość obserwacji zwężenia kanału kręgowego oraz poddania jej ocenie.

Leczenie

Leczenie w przypadku małego, bezobjawowego kręgozmyku ogranicza się do wykonywania kontrolnego zdjęcia rentgenowskiego. W przypadku kręgozmyku pierwszego oraz drugiego stopnia istnieje możliwość zastosowania leczenia zachowawczego. Przy czym zmiany muszą mieć udokumentowany brak progresji ześlizgu, brak objawów neurologicznych oraz ból miejscowy o minimalnym nasileniu. Podczas ostrej fazy bólowej zalecane jest unieruchomienie, leki przeciwbólowe oraz zmniejszające napięcie mięśni. Po ustąpieniu fazy ostrej niezmiernie ważną rolę odgrywa rehabilitacja, która ma na celu wzmocnienie mięśni przykręgosłupowych oraz mięśni brzucha. Pacjent powinien unikać znacznych przeciążeń kręgosłupa, co mogłoby przyczynić się do powiększenia stopnia podwichnięcia kręgu. W przypadku braku efektu podczas leczenia zachowawczego oraz ból narasta oraz ma charakter przewlekły stosowane są zabiegi operacyjne. Jednakże tego typu objawy muszą trwać przez 3 miesiące oraz nie może dojść do poprawy w trakcie leczenia zachowawczego by móc wykonać zabieg operacyjny. Głównym wskazaniem do podjęcia się tego typu interwencji jest ześlizg kręgu większy od drugiego stopnia, występujące objawy neurologiczne oraz stopień nasilenia bólu wzrasta. Najczęstszą metodą jest repozycja kręgu oraz jego stabilizacja.