Polityka i Prawo

Choroba Scheuermanna zaliczana jest do grupy jałowych martwic kości. Cechą charakteryzującą całą tę grupę jest proces obumierania tkanki kostnej oraz chrzęstnej bez działania drobnoustrojów chorobotwórczych. Martwica kręgosłupa dotyczy najczęściej młodzież między 12 a 17 rokiem życia. U dziewczynek występuje trochę wcześniej do 14 roku życia, zaś chłopców atakuje w momencie nasilenia procesów kostnienia kręgosłupa, czyli między 14 a 17 rokiem życia. Odnotowano również zachorowania rodzinne. Zmiany, o charakterze utrwalonym, występują zazwyczaj w obrębie dolnych kręgów piersiowych oraz dolnych kręgów lędźwiowych.

Martwica powstaje w wyniku zaburzenia ukrwienia pewnego obrębu kości. W wyniku takiego działania dochodzi do zmniejszenia odporności kości na wszelkiego rodzaju działania mechaniczne. Dlatego dochodzi do jej rozpadu i ponownego odbudowania, ale już z pewnymi deformacjami. Taka przebudowa gwarantuje usunięcie pola martwiczego, jednakże zniekształcenia predysponują do powstawania wczesnych zmian zwyrodnieniowych.

Przyczyny

Do przyczyn powstawania martwicy głównie zalicza się niedokrwienie. Powstawanie niedokrwienia w obrębie kości mogą być spowodowane różnorodnymi przyczynami, można między innymi wymienić przeciążenia, mikrourazy, zaburzenia hormonalne czy zatory. Dodatkowo na rozwój choroby mają wpływ czynniki genetyczne. Istotne znaczenie w procesach ukrwienia ma brak połączenia pomiędzy krążeniem nasadowym a przynasadowym. Takie zjawisko występuje u dzieci oraz młodzieży i to dlatego są one narażone na występowanie tego rodzaju chorobę.

Objawy

Jednymi z głównych objawów, z jakimi zgłaszają się rodzice wraz z dziećmi są nadmiernie zaokrąglone plecy oraz dolegliwości bólowe piersiowego odcinka kręgosłupa. Zauważalna jest zmiana postawy dziecka. Gdy zmiany występują w obrębie odcinka piersiowego charakterystyczne są tak zwane plecy okrągłe, zwiększona lordoza lędźwiowa oraz wysunięte barki do przodu. Zmiany w okolicy piersiowo-lędźwiowej oraz lędźwiowej manifestują się pojawieniem się pleców płaskich. Podczas powstawania zmian mogą występować równolegle dolegliwości bólowe, często o tępym i rozlanym charakterze. Dopiero po zakończeniu procesu przebudowy kręgów intensywnie odczuwalne jest zmęczenie, pobolewanie kręgosłupa powyżej oraz poniżej zmian. Stopniowo pogarsza się postawa chorego zwiększając kifozę piersiową oraz wysunięcie barków do przodu. Narasta ograniczenie ruchomości kręgosłupa i powstawanie przykurczów w obrębie stawów biodrowych co zmniejsza możliwości lokomocyjne. Ból nasila się zwiększa się po wysiłku oraz po wykoywaniu czynności w pozycji pochylonej do przodu, stojącej lub siedzącej. Jednak ulega obniżeniu po odpoczynku w odpowiedniej pozycji, która odciąża kręgosłup.

Przebieg choroby

Przebieg choroby szacuje się na okres dwóch, trzech lat. Może on ulec znacznemu wydłużeniu, jeżeli nie zostanie w porę podjęte odpowiednie leczenie. Zmiany lokalizują się w kilku sąsiadujących ze sobą kręgach oraz krążkach międzykręgowych. Martwicze zmiany osłabiają odporność nasad oraz chrząstek pokrywających trzony kręgów. W ten sposób dochodzi do wciskania się zawartości krążków międzykręgowych do gąbczastej struktury trzonów poprzez płytkę chrzęstną. Są to tak zwane guzki Schmorla. Ich wielkość jest różna a umiejscowienie zazwyczaj na przedniej i środkowej części trzonów. Ponadto krążki międzykręgowe ulegają dalszemu procesowi degeneracyjnemu oraz stopniowemu ich zwężaniu. W efekcie sylwetka pochyla się do przodu oraz zwiększa się ograniczenie ruchomości w zajętym odcinku kręgosłupa.

Diagnoza

W celu rozpoznania choroby Scheuermanna mierzy się kąt kifozy piersiowej, musi on być większy niż 45 stopni, aby danego pacjenta zaklasyfikować. Dodatkowo wykonuje się zdjęcie rentgenowskie, pozwalające na ocenę ilości klinowato zakończonych kręgów w obrębie szczytu deformacji. Aby było można mówić o martwicy młodzieńczej zmiany muszą obejmować więcej niż dwa kręgi. Charakterystyczną cechą widoczną na RTG jest również obecność guzków Schmorla.

Leczenie

W zależności od wieku pacjenta oraz od stopnia deformacji wybiera się między leczeniem zachowawczym a operacyjnym. Leczenie powinno zapobiegać progresji deformacji oraz zmianom zwyrodnieniowym. Ponadto najistotniejszym celem działania jest uwolnienie od bólu. Głównym wskazaniem do zastosowania leczenia operacyjnego jest pogłębiająca się kifoza oraz ograniczenie ruchomości oddechowej klatki piersiowej. Leczenie zachowawcze obejmuje stosowanie gorsetu ortopedycznego oraz ćwiczenia poprawiające siłę gorsetu mięśniowego.