Polityka i Prawo

Choroba Perthesa jest niedokrwienną martwicą głowy kości udowej, należącą do grupy jałowych martwic kości. Dodatkowo jest idiopatyczna, czyli jej przyczyna nie jest do końca znana i dotyczy wieku młodzieńczego. Występuje ona 4-5 razy częściej u chłopców niż u dziewczynek. Jej rozwój przypada na okres zawarty między 3 a 14 rokiem życie, lecz najintensywniej objawia się między 5 a 7 rokiem życia. Chorobę Phertesa można inaczej określić jako samoistne przemijające schorzenie biodra dziecięcego. Charakteryzuje się czasowym obumarciem, czyli inaczej martwicą, głowy i szyjki kości udowej. Najczęściej dotyczy jednego biodra, choć w prawie 20 % przypadków może występować obustronnie. Jest ona jedną z najcięższych jałowych martwic kości. Tylko wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia gwarantuje jej wyleczenie i uniknięcie bardzo poważnych powikłań. Jeżeli choroba nie jest odpowiednio leczona może doprowadzić do ograniczenia ruchu w stawie biodrowym, a nawet do bardzo poważnych zmian zwyrodnieniowych. Wśród innych powikłań znajduje się skrócenie długości kończyny, utrwalone przykurcze a co za tym idzie zaburzenie prawidłowego chodu.

Przyczyny

Jako że przyczyny nie są do końca znane, co raz ustalane są na podstawie badań inne teorie. Obecnie mówi się, iż choroba Phertesa jest zapoczątkowana przez małe ognisko martwicze, położone podchrząstkowo. W wyniku rozwoju dochodzi do zmian martwiczych w obrębie całej głowy i szyjki kości udowej. Na podstawie tej teorii, choć jest ich wiele, ustalono, iż główną przyczyną powstania tej choroby są zaburzenia w kostnieniu kości. Według innych badań ustalono, że na rozwój jałowej martwicy ma wpływ złożone ukrwienie części bliższej kości udowej. Stan patologiczny może rozwijać się zarówno na podłożu urazu lub stanów zapalnych w obrębie stawów biodrowych, jak i zaburzeń hormonalnych. Oprócz przyczyn warto jest również zwrócić uwagę na czynniki predysponujące do rozwoju jałowej martwicy głowy kości udowej. Zalicza się do nich przebytą dysplazję stawu biodrowego w okresie niemowlęcym oraz stosowanie leków sterydowych. Istotny wpływ ma również szybki wzrost organizmu w okresie dojrzewania czy nadwaga. Jednakże do najważniejszych czynników ryzyka należy zaliczyć płeć męską oraz wiek pomiędzy 5 a 7 rokiem życia.

Diagnoza i rozpoznanie

Rozpoznanie choroby odbywa się na drodze wykonania zdjęcia rentgenowskiego lub rezonansu magnetycznego, które ujawniają powstałe już zmiany martwicze w obrębie głowy kości udowej. Inną metodą mniej różnicującą jest zbadanie ograniczeń ruchomości w stawie biodrowym. Dodatkowo w niektórych przypadkach bardzo przydatne jest badanie ultrasonograficzne lub scyntygrafia biodra. Jednym z pierwszych objawów jest właśnie ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym, wynikające z długo ignorowanego bólu obejmującego staw i utykania. Często chłopcy zgłaszają ból nie samego biodra, lecz kolana po stronie chorej. Z czasem dochodzi do zanikania mięśni w obrębie całej kończyny dolnej i pośladka. Dodatkowo kończyna dolna ustawia się w charakterystycznym ułożeniu. Mianowicie w przywiedzeniu i zgięciu, powodując ograniczenia w odwiedzeniu oraz rotacjach kończyny. Czas trwania choroby określa się na 3, a nawet 4 lata.

Przebieg

Przebieg choroby Perthesa możemy podzielić na kilka okresów, w zależności od stanu głowy kości udowej. Pierwszy etap powstaje w wyniku niedokrwienia i utrzymuje się nawet do kilku tygodni. Dochodzi tutaj do zapalenia błony maziowej, poszerzenia szpary stawowej i nagromadzenia się płynu w jamie stawu. W wyniku tego dochodzi do powstania dolegliwości bólowych oraz ograniczenia ruchomości. Następny etap zwany jest okresem nekrozy, w którym dochodzi do zapadania się tych części głowy kości udowej, które uległy martwicy. Może on trwać od 6 a nawet do 12 miesięcy. Okres fragmentacji polega na resorbowaniu martwiczych części kości. Ten okres jest zwany inaczej regeneracyjnym. Ostatnim etapem jest okres odbudowy i ustalenia zmian. W tym momencie dochodzi do formowania się nowej kości, może to trwać nawet do 3 lat.

Leczenie i rehabilitacja

Leczenie choroby Phertesa polega na jak najszybszym odciążeniu zajętej kończyny, aby nie doszło to miażdżenia miękkiej głowy kości udowej. Jest to forma ograniczająca powstawanie zniekształceń w obrębie głowy a następnie stwarza dostatecznie dobre warunki do jej odbudowania.

Najczęściej stosowane są wyciągi, aparaty ortopedyczne lub opatrunki gipsowe. Bardzo ważna jest również rehabilitacja, która umożliwia wykonywanie ruchu w odciążeniu. Należy podkreślić, iż jest to bardzo istotny element warunkujący proces gojenia i odzyskiwania sprawności chorej kończyny.