Polityka i Prawo

Rzepka jest jednym z elementów budujących staw kolanowy. Rzepka dzięki swojemu umiejscowieniu odgrywa bardzo ważną rolę podczas chodzenia. Główną jej czynnością jest wzmocnienie działania mięśnia czworogłowego uda oraz stabilizacja kolana od przodu przed nadmiernym wygięciem kolana. W wyniku urazu może dojść do złamania rzepki. To zjawisko zachodzi równie często u kobiet jak i u mężczyzn.

W zależności od mechanizmu w jaki doszło do urazu, możemy wyróżnić różne objawy. Uraz bezpośredni, na przykład upadek i uderzenie w rzepkę, powoduje zmiażdżenie rzepki, przy czym odłamy kostne nie zmieniają zbytnio swojego położenia, jednak dochodzi do równoczesnego uszkodzenia chrząstki stawowej. Złamanie może mieć charakter otwarty. Przykładem urazu pośredniego może dojść w chwili nagłego zgięcia kolana przy napięciu mięśnia czworogłowego, taka sytuacja zachodzi podczas zeskoku z wysokości. Jest to tak zwane złamanie awulsyjne. W wyniku takiego urazu dochodzi do rozerwania rzepki, a jej elementy zostają pociągane w przeciwnych kierunkach przez napięte mięśnie i więzadła. W ten sposób dochodzi do dużego przemieszczenia odłamów kostnych. Inny podział złamania rzepki, mówi o miejscu jej uszkodzenia. Możemy wyróżnić złamanie poprzeczne, które występuje najczęściej w wyniku urazu pośredniego, wertykalne oraz brzeżne, czyli oderwanie brzegu przyśrodkowego lub bocznego.

Diagnoza

Rozpoznanie opiera się głównie na wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego, jednak istnieją takie przypadki, w których konieczna jest dodatkowa diagnostyka. Główny problem dotyczy ustalenia typu złamania. Często wystarczy wykonanie zdjęcia rentgenowskiego drugiej kończyny, zaś w trudniejszych przypadkach stosuje się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Objawy

Występujące objawy są niemalże takie jak przy innych złamaniach kości. Uraz manifestuje się ostrym bólem, zniekształceniem obrysów stawu, spowodowanym wysiękiem. Niestety w wyniku urazu dochodzi do uszkodzenia aparatu wyprostnego kolana. Oznacza to, że ruch wyprostu jest wręcz niemożliwy i kolano pozostaje w zgięciu. W przypadku urazów bezpośrednich może dojść do powstania złamania otwartego, czemu towarzyszy utrata krwi.

Leczenie

Leczenie urazów rzepki nie jest najłatwiejsze. Trzeba uwzględnić mechanizm złamania oraz typ powstałego urazu. Często złamaniu rzepki mogą towarzyszyć urazy kłykciu kości udowych oraz chrząstki. Leczenie nieoperacyjne dotyczy tych złamań, w których nie doszło do przemieszczenia się odłamów, czyli urazów powstających wskutek złamań bezpośrednich. Dodatkowo do tej formy leczenia zaliczają się urazy powstające w mechanizmie pośrednim, jednak tylko wtedy gdy została zachowana funkcja prostowania kończyny. Leczenie zachowawcze polega na założeniu opatrunku gipsowego na okres 6 tygodni. Drugą formą leczenia jest leczenie operacyjne. Wykonuje się je zwłaszcza podczas złamań otwartych oraz tych, w których nie została zachowana funkcja prostowania. Po tego rodzaju leczeniu pacjent może dochodzi do sprawności przez 3 lub nawet 4 miesiące. Niestety poważnym powikłaniem złamań rzepki jest większe ryzyko występowania zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawu rzepkowo- udowego.

Rehabilitacja i fizjoterapia

Bez względu na formę leczenia, niezbędna jest rehabilitacja. Zarówno po unieruchomieniu w opatrunku gipsowym jak i zabiegu operacyjnym. Ważne jest by zaraz po zdjęciu opatrunku gipsowego rozpocząć odpowiednią rehabilitację. Niezbędne są mobilizacje rzepki, ćwiczenia zwiększające zakres zgięcia w stawie kolanowym. Często by tego dokonać stosuje się ćwiczenia redresyjne, czyli rozciągające. Dodatkowo stosowane są zbiegi z zakresu fizykoterapii, takie jak magnetronik, laser czy krioterapia. Mają one za zadanie zwiększenie wchłaniania obrzęku, pobudzenie mechanizmów komórkowych oraz lepsze ukrwienie tkanek, aby zwiększyć ich wydolność w procesie usprawniania.