Polityka i Prawo

Ostry, przeszywający, paraliżujący ból w dolnej części pleców, przemieszczający się w kierunku pośladków i ud, a czasem nawet niżej, pojawiający się po wykonaniu jakiejś czynności – to najczęściej pojawiający się opis rwy kulszowej. Czym jest rwa kulszowa, jaka jest jej profilaktyka i jak postępować w przypadku pojawienia się tej uciążliwej dolegliwości?

Choroba czy objaw?

Rwa kulszowa to zespół objawów związanych z uciskiem na nerwy rdzeniowe tworzące tzw. nerw kulszowy. Problem może wystąpić, gdy przeciążymy nasz kręgosłup (np. podnosząc w niewłaściwy sposób coś ciężkiego lub nieprawidłowo wykonując ćwiczenia), u podłoża rwy kulszowej mogą leżeć również zmiany zwyrodnieniowe w krążkach międzykręgowych wywołane otyłością czy siedzącą pracą. Rzadziej powodem może być choroba zakaźna, niedobory witaminy B w organizmie czy powikłania po grypie.

Zapobiegać czy leczyć?

Nie warto czekać, aż pojawi się rwa kulszowa – ćwiczenia mogą zapobiec jej wystąpieniu. Warto wzmacniać mięśnie przykręgosłupowe grzbietu oraz mięśnie brzucha, tworzące naturalny gorset, który usztywnia kręgosłup. Pomocne może być regularne pływanie. Aby zapobiec pojawieniu się rwy, należy również pamiętać o właściwej technice podnoszenia ciężkich przedmiotów, co wyeliminuje ryzyko przeciążenia kręgosłupa i ucisku kręgów na nerwy. Zawsze podnosimy ciężkie przedmioty najpierw przykucając, z wyprostowanymi plecami – nigdy schylając się, na wyprostowanych nogach.
Leczenie rwy kulszowej to trudny proces, gdyż jej podłoże trudno określić, a sama rwa może pojawić się nieoczekiwanie. Na początku konieczne jest znalezienie pozycji, która odciąży uciskany nerw, niekoniecznie leżącej oraz przyniesienie ulgi choremu na przykład za pomocą zimnych lub ciepłych kompresów. Pierwsze działają przeciwbólowo, obkurczając naczynia krwionośne i łagodząc opuchliznę. Drugie mają działanie rozkurczające. O podaniu leków rozkurczowych czy przeciwzapalnych zadecydować może jedynie lekarz, do którego warto udać się, gdy tylko pozwoli na to samopoczucie. Zleci on wszystkie badania konieczne do ustalenia przyczyny wystąpienia rwy kulszowej oraz skieruje na zabiegi fizjoterapeutyczne.

Rehabilitacja ratunkiem dla pacjenta

Gdy u pacjenta pierwszy raz wystąpi rwa kulszowa, rehabilitacja pomoże mu nie tylko uchronić się przed jej nawrotami, ale również wyrobi prawidłowe nawyki na przyszłość i pomoże mu lepiej radzić sobie w przypadkach, gdyby powtórzył się atak bólu. Na uwagę zasługuje tu Metoda McKenziego, która pozwala na precyzyjną diagnozę objawów bólu według systemu klasyfikacji opracowanego przez autora metody oraz dalsze leczenie. Badanie tą metodą pozwala na ustalenie kierunku przemieszenia np. uszkodzonego dysku, dzięki czemu terapeuta może ustalić, jakim ruchem ciała pacjent może je przemieścić na swoje miejsce, a jakie ruchy zaostrzają objawy i powinno się ich unikać. Dzięki temu pacjent koryguje zaburzenia struktury uszkodzonego dysku, eliminując dodatkowo objaw w postaci bólu. Początkowo ćwiczenia rehabilitacyjne wykonywane są pod opieką fizjoterapeuty, następnie zaś można je wykonywać w domu.
Zarówno w przypadku ćwiczeń rehabilitacyjnych, jak i prewencyjnych ważna jest regularność i systematyczność, aby raz na zawsze wyeliminować albo przynajmniej ograniczyć do minimum zagrożenie, jakim jest dla pacjenta rwa kulszowa. Leczenie doraźne w przypadku wystąpienia ataku rwy obejmuje również metody domowe – pacjent może zażyć sam dostępne bez recepty leki przeciwbólowe (np. paracetamol) oraz leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). Najważniejsze jest jednak staranie, aby ataku rwy uniknąć.