Zachodzisz w głowę, skąd to zaczerwienienie i bąble na skórze, skoro nie wpadłeś w pokrzywy? Pokrzywka alergiczna to, obok kataru, jeden z najczęstszych objawów alergii. Dowiedz się, czym jest, jak przebiega i w jaki sposób skutecznie łagodzić jej objawy.
Jeśli nie pokrzywy, to co?
Pokrzywka to zespół chorobowy cechujący się występowaniem wykwitów w postaci bąbli podobnych do tych, które pojawiają się po poparzeniu pokrzywą (stąd nazwa). Różowe lub białe bąble przybierają różne kształty i rozmiary. Powstają szybko i tak samo szybko ustępują. Często towarzyszy im swędzenie.
Szacuje się, że mniej więcej co 5 osoba chociaż raz w życiu choruje na pokrzywkę. To schorzenie występuje u osób w różnym wieku.
Skąd bierze się pokrzywka? Przyczyny tej choroby bywają rozmaite. Może ona powstawać pod wpływem czynników fizycznych, takich jak zimne powietrze czy woda, ucisku (bąble pojawiają się po 3-12 godzinach od uciśnięcia skóry), wibracji czy działania promieni UV.
Inne źródła pokrzywki to:
- wysiłek fizyczny,
- zażywane leki,
- niektóre pokarmy,
- ukąszenie przez pszczołę lub osę,
- ciąża,
- choroba nowotworowa,
- choroba autoimmunologiczna (np. toczeń rumieniowaty układowy, wole Hashimoto),
- zaburzenia endokrynologiczne (np. nadczynność przytarczyc),
- przewlekłe zakażenia, np. wirusem zapalenia wątroby typu C lub B czy wirusem HIV.
Pokrzywka – objawy i rodzaje
W zależności od czasu trwania choroby i mechanizmu powodującego uwolnienie w skórze właściwej komórek histaminy, która odpowiada za powstanie bąbla pokrzywkowego, wyróżnia się kilka odmian pokrzywki:
- pokrzywka ostra,
- pokrzywka przewlekła,
- pokrzywka wywołana mechanicznie,
- pokrzywka fizykalna,
- pokrzywka kontaktowa.
Pierwsza z nich to zazwyczaj pokrzywka alergiczna – Pokrzywka alergiczna – czym jest, skąd się bierze i jak wygląda?, najczęściej wywoływana przez pokarmy. W tej postaci choroby zmianom skórnym towarzyszą często nudności, wymioty i bóle brzucha. Pokrzywkę ostrą powodują też pyłki roślin i zażywane leki. Rozpoznasz ją po tym, że objawy dają o sobie znać kilka godzin po kontakcie z wywołującym je czynnikiem. Mogą się one utrzymywać od kilku godzin do kilku dni.
Pokrzywka przewlekła występuje rzadziej niż ostra. Znacznie częściej za to ma charakter niealergiczny. Jeśli już pojawia się w wyniku uczulenia, to alergenami są zazwyczaj pokarmy lub pyłki. Ta odmiana choroby dotyczy głównie dorosłych. Na jej występowanie prawdopodobnie wpływają w pewnym stopniu czynniki psychiczne. Pokrzywka przewlekła może też być związana z ogniskami wewnątrzustrojowymi lub zaburzeniami przewodu pokarmowego.
Pokrzywka wywołana mechanicznie powstaje wskutek silnego potarcia lub ucisku. Również może mieć związek z układem nerwowym, a jej pojawienie się bywa poprzedzone silnymi wstrząsami psychicznymi. Ten rodzaj pokrzywki charakteryzuje się długotrwałymi objawami, które utrzymują się nawet przez wiele lat. Pamiętaj, że zmiany skórne powstają w kilkanaście sekund lub kilka minut po zadziałaniu czynnika mechanicznego. Często przekształcają się one w wykwity pokrzywkowe, które mogą pojawiać się również na innych partiach ciała.
Pokrzywka fizykalna występuje w kilku odmianach:
- pokrzywka z zimna – najczęstsza postać pokrzywki fizykalnej, wywoływana przez nagłe oziębienie całego ciała bądź jego części,
- pokrzywka cieplna – niealergiczna i bardzo rzadka, pojawia się po ogrzaniu miejscowym do temperatury powyżej 40 ºC,
- pokrzywka świetlna – również rzadka odmiana choroby, powstaje pod wpływem działania promieni słonecznych.
Pokrzywkę kontaktową z kolei najczęściej wywołują styczność z sierścią zwierząt, cytrusy i ukąszenia przez owady. Jej źródłami mogą być też alergeny pokarmowe, takie jak ziemniak, szparagi, cebula czy ryby. Istnieją również doniesienia o pokrzywce kontaktowej spowodowanej przez niektóre rośliny. W tej odmianie pokrzywki objawy w postaci wykwitów ograniczają się do miejsc kontaktu z alergenem.
Pokrzywka – leczenie
Wiesz już, że występuje u Ciebie pokrzywka? Jak leczyć to schorzenie? Najlepiej oddać się w ręce lekarza. Podstawa terapii to leki przeciwhistaminowe, które zmniejszają świąd skóry i wpływają na zanikanie bąbli pokrzywkowych.
U osób opornych na dotychczasowe leczenie pokrzywki przewlekłej stosuje się niekiedy leki przeciwleukotrienowe, zawierające montelukast. W przypadku chorych, którzy nie mogą zasnąć z powodu świądu, podaje się czasem preparaty przeciwdepresyjne z doksepiną.
Dodatkowo na rynku dostępne są odpowiednie dermokosmetyki, które łagodzą objawy pokrzywki i zmniejszają uczucie swędzenia. Należą do nich np. kojący balsam regenerujący Cicaplast Balsam B, hipoalergiczny, łagodzący balsam do ciała Physiogel, woda termalna La Roche-Posay Eau Thermale czy balsam uzupełniający lipidy Eau Thermale Avène XeraCalm A.D.