Polityka i Prawo

Od wielu lat w medycynie przeprowadza się próby przeszczepienia komórek produkujących insulinę w terapii cukrzycy typu 1. Przeszczepianie komórek wysp trzustkowych pozyskiwanych ze zwłok niesie ze sobą ograniczenia w postaci trudności w uzyskiwaniu czystych komórek B produkujących insulinę, w związku z tym ilość pozyskana od jednego dawcy jest zwykle niewystarczająca do podjęcia wystarczającej funkcji. Potencjalnym źródłem mogą też zostać niezróżnicowane komórki macierzyste, różnicujące się w komórki produkujące insulinę. Jednak metody pozyskiwania komórek macierzystych uzyskiwanych z zarodków są od kilku lat przedmiotem wielu moralnych i technicznych sporów. Ostatnio naukowcom udało się uzyskać komórki produkujące insulinę z komórek macierzystych obecnych w ludzkiej krwi pępowinowej. Czy to może być szansa dla skutecznego leczenia cukrzycy typu 1?

Komórkami, które dostarczają nowych komórek w miejsce obumarłych są komórki macierzyste. Można je podzielić na następujące kategorie: totipotencjalne (mogą się różnicować do każdego typu komórek danego organizmu), komórki pluripotencjalne (posiadają zdolność do różnicowania się do komórek 3 listków: mezodermy, endodermy i ektodermy), komórki multipotencjalne (mogą przekształcać się we wszystkie typu komórek w zakresie jednego listka zarodkowego, do tej należą komórki macierzyste, których źródłem jest ludzka krew pępowinowa), komórki unipotencjalne (różnicują się tylo do jednego, ściśle określonego typu komórek).

Obecnie w medycynie powszechnie wykorzystuje się 3 źródła komórek macierzystych: krew obwodowa, szpik kostny (przeszczepy szpiku) oraz krew pępowinowa. Krew pępowinową pobiera się z nakłucia naczynia sznura pępowiny po odpępnieniu dziecka. Najczęściej liczba komórek macierzystych pobranych z krwi pępowinowej jest podobna jak w szpiku kostnym, jednak te komórki mają większą zdolność do namnażania się. Pojawiają się również dowody, że przeszczepienie tych komórek allogenicznych (od rodzinnego albo niespokrewionego dawcy) wiąże się z mniejszym ryzykiem rozwinięcia choroby zwanej “przeszczep przeciw gospodarzowi).

W literaturze pojawiają się doniesienia o udanych próbach uzyskania z komórek macierzystych zawartych w każdej krwi pępowinowej komórek zdolnych do produkowania insuliny. Naukowcy przypuszczają, że być może w przyszłości będzie to metoda pozwalająca zastąpić u chorego na cukrzycę funkcję niewydolnej trzustki.

Na rezultaty tego typu formy leczenie cukrzycy trzeba będzie jeszcze poczekać. Nie należy jednak zapominać, że jeżeli nawet cukrzyca typu 1 będzie kiedyś w przyszłości chorobą uleczalną, to tym bardziej teraz musimy dbać o swoje zdrowie, ponieważ prawdopodobnie warunkiem przeprowadzenia takich przeszczepów będzie brak poważnych obciążeń zdrowotnych.