Polityka i Prawo

Mózgowym porażeniem dziecięcym nazywamy zespół objawów występujących po uszkodzeniu centralnego układu nerwowego. Do tej pory nie określono idealnej definicji MPDz. Wynika to z różnorodności oraz stopnia nasilenia tej choroby w zależności od dziecka. Powstałe zaburzenia charakteryzuje przewlekłość oraz niepostępujący charakter.

Przyczyny

Powstają one głównie w wyniku uszkodzenia mózgu w okresie okołoporodowym, w czasie ciąży lub w pierwszych latach życia. Do czynników wywołujących mózgowe porażenie dziecięce w okresie płodowym zalicza się niedotlenienie, urazy brzucha matki, przewlekłe choroby matki w czasie ciąży, zakażenie płodu, zaburzenie rozwojowe, narażenie na promieniowanie, leki oraz substancje o działaniu toksycznym oraz palenie tytoniu czy alkohol. Czynniki okołoporodowe obejmują uraz okołoporodowy, niedotlenienie oraz wcześniactwo, zaś ostatnia grupa obejmuje urazy mózgu, niedotlenienie po urodzeniu, zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, zapalenie opon mózgowych oraz nasilona żółtaczka noworodkowa.

Zaburzenia piramidowe

Wśród całej gamy mózgowego porażenia dziecięcego można wyróżnić grupę zaburzeń piramidowych. Powstają one w wyniku uszkodzenia ośrodków i dróg mózgowych kierujących dowolną czynnością ruchową. Oznacza to, iż niemożliwe jest wykonywanie ruchów dowolnych, a tym samym prostych czynności czy ruchów precyzyjnych.

Grupa piramidowa obejmuje obustronny niedowład kurczowy, niedowład połowiczy oraz czterokończynowy. Obustronny niedowład kurczowy w wyniku rozkładu włókien nerwowych w mózgu, zaburza silniej czynność kończyn dolnych niż kończyn górnych. Pomimo posiadania większej sprawności w obrębie kończyn górnych, w okresie szkolnym widoczne jest, że dzieci piszą wolniej czy mają problem z wykonywaniem ruchów precyzyjnych. Spastyka kończyn dolnych jest zależna od stopnia uszkodzenia, jednak widoczne są znaczne zaburzenia w ustawieniu kończyn dolnych. Często nogi ustawiają się w przywiedzeniu oraz na palcach. Najczęściej dzieci z tego rodzaju uszkodzeniem są umysłowo prawidłowo rozwinięte, zaś charakterystycznym objawem jest występowanie, częściej niż w innych typach, zaburzeń wzroku. Niedowład połowiczy znany jest również pod nazwą hemiplegii. Rokowanie jest znacznie lepsze oraz samo uszkodzenie pozwala na samodzielne podejmowanie lokomocji. Hemiplegia to inaczej niedowład jednej kończyny górnej oraz jednej kończyny dolnej po tej samej stronie. Rozpoznanie jest bardzo proste opierające się na asymetrii ruchów kończyn oraz ustawienia ciała. W późniejszych etapach widoczne jest zaburzenie umiejętności samodzielnego chwytania. Ostatnim typem piramidowym jest niedowład czterokończynowy. W tej postaci uszkodzone są prawie równomiernie obydwie półkule. Objawy obejmują wszystkie zaburzenia czynności ruchowych. Często współistnieje niedorozwój umysłowy, zaburzenia wzroku, mowy oraz padaczka.

Zaburzenia pozapiramidowe

Do innych grup MPDz zalicza się postać pozapiramidową, która charakteryzuje się licznymi ruchami mimowolnymi oraz ogólną sztywnością ruchową i ubóstwem ruchów, oraz móżdżkową. Jest ona specyficznym objawem uszkodzenia móżdżku i do jej najistotniejszych objawów można zaliczyć zaburzenia równowagi oraz drżenia kończyn górnych podczas próby chwytania. Dodatkowo może współistnieć wodogłowie. Czwartą grupę tworzy postać mieszana. Jest ona najliczniejsza, a występujące objawy są zależne od stopnia oraz miejsca uszkodzenia.

Leczenie

Leczenie dzieci z mózgowym porażeniem musi być kompleksowe. Głównym działaniem jest rehabilitacja, ale nie zmniejsza ona istoty działania w obrębie innych pół na przykład logopedia, psychopedagogika czy terapia zajęciowa. Niekiedy niezbędne jest wykonanie zabiegu operacyjnego w celu zmniejszenia zniekształcenia, czy odblokowania ścięgna Achillesa, umożliwiając lokomocję. Istnieje wiele metod usprawniania dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Najczęściej wykorzystywaną jest metoda NDT- Bobath. Poprzez odpowiednie wspomaganie dzieci, umożliwia wyzwalanie oraz wykonywanie ruchów czynnych, hamując ruchy nieprawidłowe oraz normalizuje napięcie. Drugą formą jest metoda Peto, która łączy ze sobą usprawnianie lecznicze, psychopedagogiczne oraz różne formy adaptacji społecznej. Natomiast metoda Domana stymuluje rozwój ruchowy, intelektualny oraz emocjonalno-społeczny. Często jako terapię wspomagającą stosuje się metodę Vojty, która polega na wywoływaniu odpowiednich odruchów poprzez pobudzanie odpowiednich pól w ośrodkowym układzie nerwowym.