Polityka i Prawo

Przepuklina oponowo-rdzeniowa jest bardzo poważną, wrodzoną wadą kręgosłupa. Spowodowana jest niedorozwojem kręgów otaczających rdzeń kręgowy. W wyniku powstania szczeliny między zdeformowanymi kręgami, rdzeń kręgowy razem z otaczającymi go oponami uwypukla się na zewnątrz poza kanał kręgowy. W zależności od wysokości, na której doszło do powstania przepukliny, powstają objawy uszkodzenia. Im wyższe uszkodzenie tym większa ilość zaburzeń wywołanych deformacją, przez co stopień samodzielności zmniejsza się powodując uzależnienie od osób trzecich.

Przyczyny

Przyczyny wystąpienia przepukliny oponowo-rdzeniowej nie są do końca znane. Jednak jej występowanie jest uwarunkowane w pewien sposób przez zmiany hormonalne, zakażenia organizmu, środki chemiczne oraz urazy. Jako że do rozwoju przepukliny dochodzi w trzecim lub czwartym tygodniu życia zarodkowego, na rozwój dziecka mają wpływ czynniki uwarunkowane przez matkę. Może to być wiek matki, jej tryb życia oraz status społeczny.

Rodzaje

W zależności od wysokości uszkodzenia wyróżniamy przepuklinę okolicy szyjnej, piersiowej, lędźwiowej oraz krzyżowej. Jej przebieg opisuje się jako wielosegmentowe uszkodzenie obejmujące kręgi jako elementy kostne, rdzenia kręgowego oraz wychodzących z niego nerwów rdzeniowych z otaczającymi je osłonami, może się ono łączyć z ubytkami skóry. Uwypuklenie worka oponowego może występować w różnym stopniu. Pierwszy pojawia się wtedy kiedy uwypuklenie obejmuje jedynie opony rdzenia, które są wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym. Drugi stopień obserwujemy podczas powstawania worka oponowego, który zawiera fragmenty rdzenia oraz nerwów rdzeniowych. Może on być zarówno otwarty jak i zamknięty. Trzeci stopień uszkodzenia nie obejmuje powstawania worka a tylko otworu utworzonego przez otwory rdzenia, przez rdzeń jest przez cały czas widoczny. Jako dodatkowy objaw wymienia się stały wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego przez powstały otwór.

Objawy

Wystąpienie takiej deformacji prowadzi do zaburzenia bodźców nerwowych od struktur centralnych na obwód, czyli do mięśni, skóry czy narządów wewnętrznych: ostatniego odcinka jelita grubego, odbytu oraz pęcherza moczowego. Największym problemem jest deformacja kręgosłupa pod postacią bocznego skrzywienia lub kifozy. W obrębie kończyn dolnych występują przykurcze oraz zwichnięcia w stawach biodrowych, które prawie że całkowicie uniemożliwiają chodzenie. Dodatkowo deformacje stóp utrudniają nałożenie odpowiedniego obuwia korygującego. Nieodzownym elementem występującym przy przepuklinie oponowo-rdzeniowej są niedowłady oraz porażenia różnego stopnia, zmniejszając funkcjonalność danego odcinka ciała. Prawie w 80% przypadków przepuklinie oponowo-rdzeniowej dochodzi do powstania wodogłowia. Wynika to z zaburzenia krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego. W konsekwencji wodogłowia może również występować opóźnienie umysłowe oraz padaczka. Chorzy z takimi zaburzeniami wymagają kontroli szeregu specjalistów, takich jak: ortopeda, neurolog, urolog, psycholog oraz rehabilitant.

Leczenie

W przypadku dużego uszkodzenia stosuje się zabiegi operacyjne w celu zamknięcia otworu, aby nie narazić rdzeń na różnego rodzaju infekcje bądź zakażenia. Zadaniem ortopedy jest wykonanie takich zabiegów, aby narząd ruchu był jak najbardziej funkcjonalny, oczywiście możliwość chodzenia wiąże się z wysokością oraz stopniem uszkodzenia. Nawet 30% chorych może samodzielnie lub przy użyciu niewielki ortez podejmować funkcjonalną lokomocję. W uszkodzeniu L2/L3 oraz wyżej pacjenci zmuszeni są do korzystania z wózków ortopedycznych. Dalsze działanie ogranicza się do rehabilitacji ruchowej, jest to związane z niedowładami mięśni, które pozbawione impulsu z układu centralnego wiotczeją i zanikają. Głównym celem rehabilitacji jest umożliwienie pacjentowi jak najbardziej prawidłowego rozwoju funkcjonalnego przy współistniejących zaburzeniach neurologicznych.

Rehabilitacja

Rehabilitacja powinna zostać podjęta jak najwcześniej, nawet miesięczne dzieci. Te u których niezbędny był zabieg chirurgiczny w calu zamknięcia kanału rozpoczynają rehabilitacje nawet 2-3 dni po zabiegu. Należy utrzymać pełny zakres ruchów biernych w stawach, aby utrzymać prawidłową elastyczność tkanek okołostawowych oraz zapobiec deformacjom stawowym. Kolejnym celem w późniejszych etapach jest nauka lokomocji oraz pomoc w doborze sprzętu ortopedycznego. Istotne jest również edukacja rodziny, która ma stać się podporą dla chorego.