Polityka i Prawo

Łąkotki są ważnym elementem stawu kolanowego. Każdy prawidłowo rozwijający się osobnik ma dwie łąkotki, przyśrodkową i boczną. Są to takie półksiężycowate chrząstki, które w pewnym stopniu wypełniają szczelinę między kością udową a piszczelową. Według statystyk uszkodzeń stawów kolanowych to właśnie łąkotki stanowią nawet do 80 % wszystkich obrażeń urazowych kolan. Dodatkowo urazy częściej dotyczą łąkotki przyśrodkowej niż bocznej oraz znacznie częściej występują u mężczyzn.

Łąkotki a staw kolanowy

Łąkotki są głównym czynnikiem warunkującym prawidłowe funkcjonowanie stawu kolanowego. Mają one za zadanie przenoszenie obciążeń, inaczej zwane amortyzacją. Są one zbudowane z takiej tkanki, która idealnie tłumi energię drgania, ściskania i rozciągania. Zarówno podczas chodzenia, jak i biegania łąkotki zmieniają swój kształt, co raz ulegając ściskaniu i rozprężaniu, zabezpieczające elementy kostne tworzące staw przed nadmiernym stykiem. Dodatkowo rozprowadzają płyn maziowy w stawie zwiększając odżywienie chrząstki stawowej oraz zmniejszając tarcie pomiędzy poszczególnymi częściami stawu. Jednakże trzeba uwzględnić stabilizacyjne działanie łąkotek, które ma charakter mechaniczny. Polega to na tym, iż trzymają staw w zborności, zapewniając pełną stabilizację kolana podczas ruchów rotacyjnych i przednio- tylnych piszczeli. Pełnią one też zadanie ochronne w stosunku do więzadeł i torebki stawowej, uniemożliwiając nadmierne rozciągnięcie tych struktur. Ostatnią bardzo ważną funkcją łąkotek jest przekazywanie impulsów o stanie ustawienia stawu do mózgu, dzięki czemu możemy uniknąć uczucia „uciekania” kolana lub niestabilności.

Przyczyny uszkodzeń

Najczęstszą przyczyna uszkodzenia łąkotek są urazy. Występują one zwykle podczas amatorskiego uprawiania sportu, choć są przypadki u osób uprawiających dyscypliny sportowe zawodowo. Uszkodzenie łąkotek występuje wtedy, gdy dochodzi do przekroczenia wytrzymałości łąkotek w stosunku do sił na nie działających. Innym mechanizmem urazowym jest uszkodzenie elementów stawu pozostających w bliskim kontakcie z łąkotką. Drugą grupą społeczną, w której najczęściej występują uszkodzenia, są osoby starsze. W tej grupie łąkotki mają na tyle uszkodzoną strukturę, że do ich uszkodzenia może dojść nawet podczas codziennej aktywności fizycznej.

Rozpoznanie uszkodzenia łąkotek jest bardzo łatwe. Zaraz po urazie występuje ból, który nasila się przy aktywności fizycznej lub zaraz po niej. Jest on umiejscowiony po stronie łąkotki uszkodzonej. Dodatkowo zwiększają się obrysy kolana, z powodu zwiększonej ilości płynu w jamie stawu kolanowego. U większości pacjentów dochodzi do tak zwanego „zablokowania” stawu. Jest to taka pozycja, która samoistnie przybiera nasz organizm w celu odciążenia uszkodzonego stawu, by nie powodował on jeszcze większych dolegliwości bólowych. Mogą wystąpić inne objawy, do których zaliczymy trzaski oraz uczucie niestabilności kolana.

Diagnoza i rehabilitacja

Uszkodzenie może być potwierdzone badaniem klinicznym, ale dla lepszego rozpoznania stosuję się badanie ultrasonograficzne kolana bądź rezonans magnetyczny. Na podstawie tych badań lekarz jest w stanie ustalić, z jakim uszkodzeniem (poziomym, pionowym, podłużnym) mamy do czynienia. Ze względu na brak ukrwienia łąkotek, raczej nie stosuje się leczenia zachowawczego. Wcześniej jeżeli doszło do uszkodzenia łąkotek, ulegały one całkowitemu wycięciu operacyjnemu. Obecnie ogranicza się ich wycinanie, częściej zostają zszywane. Tylko w niektórych przypadkach stosowana jest ich całkowita resekcja, zaś w powstałe miejsce wprowadzane są przeszczepy od dawcy. Po zaopatrzeniu chirurgicznym zaleca się odbycie rehabilitacji w celu odzyskania optymalnej sprawności fizycznej. Rehabilitacja jest uzależniona od rodzaju zabiegu operacyjnego, zazwyczaj trwa od 4 do 8 tygodni od zabiegu.