Polityka i Prawo

Gruźlicze zapalenie stawu może przybierać formę zapalania jednego stawu lub choroby Pott’a, czyli zapalenia w obrębie kręgosłupa. Gruźlicze zapalenie spowodowane jest przez zarażenie prątkami gruźlicy. Odbywa się ono przez krew lub chłonkę. Prątki gruźlicy mogą zagnieździć się w każdej części układu kostno-stawowego, jednakże najczęstszą okolicą są kręgi kręgosłupa oraz przystawowe części kości długich. Choroba nie ma cech dziedziczności, wywołana jest najczęściej przez rozsiew bakterii przy już istniejącym ognisku w płucach albo w węzłach chłonnych. Jednakże istnieje grupa ryzyka osób, które mają większe predyspozycje na zakażenie prątkami gruźlicy. Zaliczymy do nich osoby uzależnione od alkoholu, chore na HIV lub AIDS, z osłabiona odpornością, chore na cukrzycę czy leczone glikokortykosteroidami lub lekami immunosupresyjnymi.

Gruźlica kręgosłupa jest trzecim co do lokalizacji miejscem występowania tej choroby poza układem oddechowym, a u około jednej trzeciej chorych choroba obejmuje jedynie kręgosłup. Schorzenie to jest znane również pod nazwą choroby Pott’a, wywodzącą się od nazwiska jej odkrywcy. Gruźlicze zapalenie prowadzi do niszczenia trzonów kręgów oraz ich zapadania pod wpływem ciężaru ciała, głównie odcinka piersiowego. Jeżeli gruźlicze zapalenie nie dotyczy kręgosłupa to najczęściej lokalizuje się w jednym stawie obwodowym. Najczęściej jest to staw biodrowy, znacznie rzadziej kolanowy, skokowy czy nadgarstkowy.

Objawy

Początkowo zapalenie wywołane prątkami gruźlicy jest wręcz niezauważalne. Występują stany podgorączkowe, szybkie męczenie się, niedokrwistość, ból o charakterystycznej lokalizacji oraz zaniki mięśni i przykurcze stawów. W ten sposób rozwija się niepostrzeżenie i można by rzec, że bezobjawowo. Dopiero w późniejszych etapach dolegliwości bólowe nasilają się podczas wykonywania ruchów oraz nocą. Dodatkowo wraz z postępem choroby może występować obrzęk zajętych stawów a nawet bez urazowe złamania kości. Jako że proces zapalny przechodzi do części miękkich stawu pojawia się również wysięk oraz zniekształcenie obrysów stawu. Częstym objawem jest również zaczerwienienie oraz zwiększona ciepłota. Charakterystycznym objawem jest również zmniejszenie ruchomości w obrębie danego odcinka w celu zmniejszenia już występujących dolegliwości bólowych. Tego rodzaju objawy pojawiają się nagle i mają bardzo burzliwy przebieg, rzadko zdarza się by nie było współistniejącej wysokiej gorączki.

Diagnoza

Diagnostyka opiera się głównie na zebraniu szczegółowego wywiadu w celu zdobycia wszelkich możliwych informacji na temat źródła zakażenia. Mogą to być na przykład inne choroby jakie współistnieją lub dolegliwości, narkotyki, wszelkie urazy oraz wywiad społeczny, a szczególnie miejsce pracy. Następnym etapem jest wykonanie szeregu badań z zakresu ginekologii, laryngologii oraz stomatologii, jednak najważniejszym źródłem informacji jest analiza płynu stawowego. Dodatkowo przeprowadza się posiewy krwi z innych części ciała oraz sprawdza się morfologię oraz OB. W celach kontrolnych wykonuje się również zdjęcie rentgenowskie lub badanie ultrasonograficzne, jednak we wczesnych stadiach nie jest możliwe wykrycie zmian podczas takiego badania. Dopiero w chwili wystąpienia zmian w przebiegu osteoporozy. Wczesne zmiany wykrywane są przez wykonanie tomografii komputerowej. Ponadto najlepszą metodą rozpoznania bakterii jest ich hodowla na odpowiednich pożywkach. Innym badaniem potwierdzającym gruźlicze zapalenie jest wykonanie próby tuberkulinowej.

Leczenie

Leczenie ma na celu wyjałowienie stawu, odbarczenie, a tym samym umożliwienie powrotu do właściwego zakresy ruchów w jego obrębie. Podstawowe leczenie obejmuje codzienne stosowanie leków. W zależności od rodzaju zastosowanych leków, może ono trwać od 6 do 18 miesięcy. Następnym elementem leczniczym jest usunięcie płynu stawowego oraz tych części stawu, które uległy martwicy. Dopiero w tak przygotowanym stawie zaczyna się przywracanie prawidłowej ruchomości. Wiąże się to ze wczesnym uruchamianiem stawu. Niekiedy rehabilitacja ortopedyczna trwa dość długo, jednakże jej systematyczne prowadzenie daje lepsze rokowanie na przyszłość. Dodatkowo w późniejszych okresach pacjenci powinni korzystać z leczenia klimatyczno- uzdrowiskowego. Należy pamiętać, że wczesne wykrycie oraz podjęcie leczenie daje lepsze efekty w przyszłości zmniejszając ograniczenie ruchowe. Dlatego jeżeli występują jakiekolwiek niepokojące objawy chorzy powinni udać się do lekarza.