Polityka i Prawo

Pomiędzy łopatką a obojczykiem istnieje staw zwany barkowo-obojczykowym. Ma on niewielką ruchomość, ale ze względu na swoje położenie może ulegać częstym urazom. Szczególnie często te urazy występują podczas sportów wymagających kontaktu, np. zapasy czy koszykówka, czy przy takich, gdzie jest ryzyko upadku, np. kolarstwo, jazda konna czy narciarstwo. Staw barkowo- obojczykowy jest jedynym stawem w obrębie naszego organizmu, którym nie potrafimy poruszać w sposób izolowany. Wynika to z faktu, że nie istnieją takie mięśnie, które byłby w stanie spowodować ruch tylko w tym stawie bez poruszania innych obok usytuowanych stawów.

Przyczyny

Najczęściej do zwichnięcia stawu barkowo- obojczykowego dochodzi podczas upadku na bark lub wyprostowaną rękę. Jako że staw otoczony jest wokół więzadłami, biegnącymi od obojczyka albo do wyrostka barkowego łopatki albo do wyrostka kruczego łopatki, to w wyniku przemieszczenia elementów kostnych tego stawu może dojść do rozerwania tych więzadeł. Urazowi mogą towarzyszyć również inne uszkodzenia, takie jak naderwanie przyczepu mięśnia naramiennego czy czworobocznego, który przyczepia się do obojczyka, oraz złamanie końca barkowego obojczyka lub wyrostka kruczego łopatki.

Stopnie uszkodzenia

Wielkość uszkodzenia oceniana jest przy pomocy sześciostopniowej skali. Zawiera ona w sobie zarówno możliwość uszkodzenia samego stawu barkowo- obojczykowego, przez stopień przemieszczenia się obojczyka, jak i naderwanie otaczających go więzadeł. Pierwszy stopień mówi o delikatnym naciągnięciu torebki stawowej, zaś kolejne dwa uwzględniają już rodzaj niestabilności. Jeżeli doszło do przemieszczenia obojczyka i uszkodzenia mięśnia czworobocznego mamy do czynienia ze stopniem czwarty. Stopień piąty i szósty opisują przemieszczenie obojczyka z równoczesnym uszkodzeniem torebki stawowej oraz zerwaniem więzadeł zarówno tych przyczepiających się do wyrostka barkowego łopatki, jak i do wyrostka kruczego łopatki.

Objawy

Głównym objawem jest ból, zwykle narastający podczas wykonywania ruchu w stawie ramiennym. Występuje również tkliwość w obrębie obojczyka. Z czasem dochodzi do powstawania obrzęku w wyniku uszkodzenia struktur miękkich. Przy uszkodzeniu V stopnia występuje również widoczne odstawanie obojczyka do góry. Charakterystyczny jest również objaw klawisza. Polega on na wciśnięciu palcem wystającego końca obojczyka, jednak po zwolnieniu ucisku na obojczyk, ponownie wyskakuje.

Diagnoza i ocena stopnia uszkodzenia stawu barkowo- obojczykowe opiera się głównie na badaniu lekarskim. Przez niewielką niestabilność przednio- tylną można rozpoznać II stopień uszkodzenia. Jeżeli podczas obciążenia ciężarkami, o masie od 4 do 7 kg, obydwu kończyn widoczna jest niestabilność górno- dolna, świadczy to o III stopniu uszkodzenia stawu. O rozpoznaniu dalszych stopni uszkodzenia świadczy przemieszczenie obojczyka. Stopień czwarty związany jest z mięśniem czworobocznym, zaś stopień VI mówi o ustawieniu obojczyka poniżej wyrostka kruczego łopatki. Oprócz badania lekarskiego niezbędne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, które pomoże w ustaleniu kierunku uszkodzenia, jak i wychwyci współistniejące złamania kostne, jeżeli takowe występują.

Leczenie

Leczenie zwichnięcia stawu barkowo-obojczykowego zależy od stopnia uszkodzenia oraz od dolegliwości i urazów współistniejących. Uszkodzenie pierwszego stopnia leczone jest zachowawczo przy unieruchomieniu kończyny górnej w temblaku. Często podawane są leki przeciwbólowe oraz staw okładany jest lodem. Bardzo ważny jest jak najszybszy powrót do aktywności, dlatego zaleca się jak najszybsze wykonywanie ruchów w pełnym zakresie. Leczenie II stopnia uszkodzenia ma podobny charakter, lecz jeżeli dojdzie do nieznacznego przemieszczenia obojczyka stosuje się trzytygodniowe unieruchomienie, a powrót to sprawności szacuje się na szósty tydzień. Następny stopień uszkodzenia jest zaopatrywany w zależności od skuteczności. W wypadku jeżeli leczenie zachowawcze nie przynosi efektu, konieczny jest zabieg operacyjny. W przypadku stopni IV, V oraz VI niezbędny jest zabieg operacyjny mający na celu rekonstrukcję przerwanych więzadeł oraz zespolenie elementów kostnych, które uległy oderwaniu. Po każdy z wyżej opisanych metod leczenia konieczna jest rehabilitacja umożliwiająca szybki powrót do wykonywania czynności dnia codziennego oraz uprawiania sportu.