Polityka i Prawo

Martwi Cię wysypka na skórze niemowlęcia, a jego zachowanie wydaje Ci się dziwnie niespokojne? Możliwe, że Twoje dziecko cierpi na atopowe zapalenie skóry. Dowiedz się, jak przebiega to schorzenie i jakie są jego oznaki.

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt objawia się wypryskiem. Na szczęście, nie każdy wyprysk dziecięcy jest początkiem tej choroby. W przypadku równoległego występowania atopii  po jakimś czasie przechodzi w AZS. W typowych przypadkach występuje jako osutka składająca się z czerwonych, swędzących grudek i blaszek z obecnością wysięku i pęcherzyków oraz powstawaniem strupków podobnych do liszaja.

Statystyki medyczne podają różne dane dotyczące skali występowania atopowego zapalenia skóry. Generalnie można uznać, że cierpi na nie ok. 10% dorosłych i 20% dzieci, z czego 60% zapada na nie przed ukończeniem 1. roku życia.

Atopowe zapalenie skóry zmienia się wraz z etapem życia człowieka. Wyróżniamy 3 etapy tego schorzenia.

• wczesne dzieciństwo – do 2. roku życia,
• późne dzieciństwo – od 4. do 12. roku życia,
• okresy młodzieńczy i dorosłości – od 13. roku życia.

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – jak je rozpoznasz?

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt jest też nazywane skazą białkową. Rozpoczyna się między 2. a 3. miesiącem życia. Nie martw się, jeśli cierpi na nie Twoja pociecha. U 60% dzieci z wiekiem zanika. Dobrą informacją jest fakt, że niemowlęta raczej nie drapią zmienionej chorobowo skóry. Na świąd reagują jednak rozdrażnieniem i niespokojnym zachowaniem.

Po czym rozpoznasz atopowe zapalenie skóry? Początkowe objawy atopowego zapalenia skóry u niemowląt pojawiają się na twarzy, u nasady uszu, na skórze główki (w postaci ciemieniuchy), tułowiu, rączkach i nóżkach (zawsze po stronie wyprostnej w rozmieszczeniu symetrycznym). Czasem przybierają postać zmian suchych i łuszczących się (liszajowatych) lub wykwitów rumieniowych, wysiękowych, sączących się i przekształcających w nadżerki, które łatwo ulegają nadkażeniu.

Coś jeszcze? Sucha i łatwo ulegająca zaczerwienieniom i podrażnieniom skóra. Jeśli podejrzewasz u swojej pociechy AZS, nie bagatelizuj tego. Zadbaj o odpowiednią higienę, by nie doszło do ponownego zakażenia skóry. Niemowlęta z AZS mają cienkie, matowe, łamliwe i przerzedzone włosy (jeśli zmiany dotyczą skóry główki), jakby „naderwane” uszka i błyszcząca skóra na policzkach. Zmiany skórne raczej nie występują na nosku, brodzie czy w okolicy ust.

Atopowe zapalenie skóry u starszych dzieci

U nastolatka chorego na AZS zauważysz zmiany skórne w zgięciach łokci i kolan, na nadgarstkach i karku, grzbietach dłoni i stóp, a nierzadko – na całej powierzchni ciała. Przypominają zaczerwienione, grudkowe zmiany. Skóra swędzi, jest sucha i powstają na niej strupy.

Z powodu świądu maluch odczuwa duże zmęczenie, ból głowy, apatię i senność. Jest też niecierpliwy, rozdrażniony i niezadowolony. Spokojny sen utrudnia mu piekąca skóra. Pamiętaj o tym i nie miej za złe, że Twój maluch odczuwa wyczerpanie.

Prawie dorośli atopicy, czyli AZS u nastolatków

AZS u nastolatka objawia się w postaci zaczerwienionej i bardzo suchej skóry. Z powodu drapania może też być pokryta nadżerkami i strupami. Często jest nadwrażliwa na dotyk i skłonna do nadkażeń. Na łokciach i kolanach nastoletnich atopików może się pojawić rybia łuska. Skóra na ich stopach jest z kolei pogrubiona i skłonna do pękania. Liszajowate, silnie swędzące zmiany skórne mogą pojawić się też w innych miejscach na ciele.

Atopowe zapalenie skóry u każdego może objawiać się nieco inaczej. Co ciekawe, zmienia się też w zależności od pory roku. Wiosną i jesienią jest bardziej uciążliwy, latem i zimą – łagodniejszy. U niemal połowy pacjentów pojawiają się też inne schorzenia atopowe, np. astma lub katar sezonowy.

Główne objawy atopowego zapalenia skóry

Po czym głównie poznasz atopowe zapalenie skóry? Objawy najbardziej charakterystyczne dla tego schorzenia to:

• świąd,
• przewlekły lub nawrotowy przebieg schorzenia,
• charakterystyczna lokalizacja,
• atopia w rodzinie.

Głównym oznakom AZS nieraz towarzyszy wiele innych dolegliwości i reakcji organizmu:

• stała, utrzymująca się, duża suchość skóry,
• wystąpienie zmian we wczesnym dzieciństwie,
• podwyższony poziom Immunoglobuliny IgE,
• świąd po spoceniu,
• rybia łuska,
• skłonność do zakażeń skóry,
• natychmiastowe reakcje skórne na kontakt z alergenami środowiskowymi,
• zaostrzenie zmian skórnych w czasie zdenerwowania lub po nim,
• nieswoisty wyprysk na rękach i stopach,
• nawrotowe zapalenie spojówek,
• podkrążone oczy,
• zaćma,
• wykwity grudkowe na obrzeżach powiek,
• łupież biały,
• fałd szyjny,
• rumień twarzy,
• nietolerancja pokarmów,
• nietolerancja wełny, futer i materiałów o twardej lub ostrej fakturze.

Czy to na pewno AZS?

Objawy AZS możesz pomylić z oznakami innych chorób. Z tego powodu ważne jest, aby zmiany obejrzał lekarz specjalista (alergolog-dermatolog), który po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu lekarskiego postawi właściwą diagnozę. Częstym błędem jest zapobieganie zmianom skórnym poprzez okazjonalne stosowanie różnego rodzaju maści i innych specyfików (np. propolisu) bez określenia przyczyny schorzenia. Takie leczenie jednak zmierza jedynie do usunięcia uciążliwych objawów, zazwyczaj na krótko. Metoda prób i błędów może bardziej zaszkodzić niż pomóc Twojemu dziecku.

Czynniki zaostrzające atopowe zapalenie skóry

Kiedy rozpoznasz u swojego dziecka atopowe zapalenie skóry, postaraj się zadbać, by choroba się nie nasiliła. Czynniki, które mogą zaognić reakcję skóry to:

• wysoka temperatura – wysusza skórę i nasila świąd,
• pocenie się – nasila świąd i maceruje naskórek,
• przegrzanie,
• suchość skóry,
• mała wilgotność skóry,
• alergeny: najczęściej mleko, jaja, pszenica, soja, ryby, kurczaki, pomidory, orzeszki ziemne, seler, marchew, fasola, groch, roztocza kurzu domowego czy pyłki roślin,
• środki drażniące – detergenty i chemikalia zawarte w kosmetykach oraz środkach czystości i higieny,
• infekcje grzybicze, wirusowe i bakteryjne,
• stres i silne emocje – powodują nasilenie świądu skóry i jej stanu zapalnego.

Wszystkie wymienione wyżej czynniki zaostrzają świąd skóry, który jest najbardziej uciążliwym objawem AZS. Uporczywy świąd zmusza Twoje dziecko do drapania się, a to w konsekwencji prowadzi do zliszajowacenia, czyli pogrubienia i brunatnego przebarwienia  skóry. Chorobowe zmiany, szczególnie w zgięciach stawowych są tak wyraźne, że gdy na nie patrzysz, masz wrażenie oglądania skóry przez lupę. Z powodu nadmiernego wysuszenia skóry łatwo dochodzi też do jej bolesnych pęknięć i nadkażeń.

Z trzeciej i ostatniej części artykułu dowiesz się, jak radzić sobie z atopowym zapaleniem skóry u niemowlęcia: