Kiedy powstaje alergia krzyżowa i jak z nią walczyć?

Jesteś uczulony na pyłek brzozy. Na drugie śniadanie zjadłeś jabłko, a podczas powrotu z pracy ciągle kichałeś. Innym razem do kawy zjadłeś ulubioną szarlotkę i nic Ci nie było. Dlaczego? Prawdopodobnie chorujesz na alergię krzyżową. Dowiedz się, skąd się bierze i na czym polega to schorzenie. Jakie produkty i czynniki w połączeniu ze sobą źle na Ciebie działają?

Alergia krzyżowa to reakcja, która powstaje przez kontakt z takimi samymi białkami różnych alergenów. Jest to jednoczesna nadwrażliwość na substancje pokarmowe, wziewne i kontaktowe. Wywołują one u osób nadwrażliwych, szczególnie atopików, objawy chorobowe ze strony różnych narządów lub układów.

Jeśli podejrzewasz u siebie alergię krzyżową, zaobserwuj, czy pojawiają się u Ciebie takie oznaki jak:

ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, zgaga,
ze strony skóry: wysypka, wyprysk kontaktowy, nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry, afty , zajady wokół ust, zespół OAS (ang. Oral Allergy Syndrom),
ze strony układu oddechowego: katar, kaszel i duszności,
ze strony układu nerwowego: senność, zmęczenie, ból głowy, migreny.

Rzadkim objawem, ale dość niebezpiecznym, jest wstrząs anafilaktyczny.

Pierwszą zasadą leczenia schorzeń alergicznych jest unikanie szkodliwego alergenu. Jeśli znasz powiązania i podobieństwa między różnymi alergenami, a także wywołane przez nie objawy, łatwiej będzie leczyć Twoją chorobę.

Dlaczego alergie pojawiają się „znikąd”?

Jak zatem w praktyce wygląda proces powstawania skrzyżowanego odczynu alergicznego? Przeciwciała, które wytworzyły się przy kontakcie z jednym alergenem, zaczynają reagować z innymi, jeśli te mają podobną budowę. Na przykład noworodek w chwili przyjścia na świat ma kontakt z lateksem na sali porodowej. Po kilku miesiącach, nakarmiony surowymi bananami, dostaje wysypki. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ lateks i banany mają w swojej budowie takie same białka.

Poznaj podobieństwa i wzajemne powiązania między alergenami, z którymi masz codzienny kontakt. Pozwoli Ci to podejmować skuteczne działania i zapobiegać pogorszeniu Twojego stanu zdrowia.

Reakcje krzyżowe w ramach tej samej kategorii pokarmów

Reakcje krzyżowe zachodzą między pokarmami w ramach jednej grupy. Jeśli więc reagujesz uczuleniem po zjedzeniu np. jabłka, to podobne dolegliwości może wywołać zjedzenie gruszki, czereśni czy moreli.

Częściej i mocniej oddziałują na organizm produkty spożywane w postaci surowej. Przetwarzanie znacząco zmniejsza siłę alergizującą składnika pokarmowego. Dzięki temu gotowane czy pieczone potrawy nie wywołują objawów chorobowych i są dobrze przyswajane przez Twój organizm. Dla przykładu: u niektórych osób surowe, świeże jabłko może spowodować katar, a zjedzone w postaci pieczonej szarlotki nie wywoła żadnych niepokojących objawów.

Na co uważać? – alergia krzyżowa tabela

Sprawdź, co konkretnie powoduje, że objawia się u Ciebie alergia krzyżowa. Tabela produktów dających reakcje krzyżowe znajduje się poniżej.

Produkt	Inne produkty z tej samej grupy dające reakcje krzyżowe
Rodzina śliwowatych	Jabłko, morele, brzoskwinie, gruszki, śliwki, wiśnie, czereśnie, jarzębina, jeżyna, migdał, daktyl
Rodzina gorczycznych	Kalafior, kapusta, rzodkiewka, brokuł, brukselka, rzepa, gorczyca, musztarda żółta i orientalna
Agrest	Porzeczki
Rodzina orzechowatych	Orzech laskowy, włoski i brazylijski, pistacje, mango
Rodzina roślin cytrusowych	Cytryny, pomarańcze, grejpfruty, mandarynki, klementynki, pomelo
Rodzina psiankowatych	Pomidor, pieprz turecki, chili, ziemniaki, melon, papryka, oberżyna
Marchew	Seler, anyżek, jabłko, ziemniak, awocado, ananas, żyto
Rodzina pietruszkowatych	Pietruszka; seler, marchew. Anyżek, koper, kminek, kolendra, pasternak, orzechy, orzeszki ziemne
Rodzina strączkowatych	Zielony groszek, fasola, soja, soczewica, groch, orzeszki ziemne, chleb świętojański, lukrecja, ziarno kakaowe
Rodzina słonecznikowatych	Słonecznik, karczoch, sałata
Pszenica	Inne gatunki zbóż, proso, kukurydza
Rodzina dyniowatych	Ogórki, dynia, melon, arbuz, cukinia, kantalupa, miodownica
Rodzina liliowatych	Cebula, czosnek, por, szczypiorek, szparagi
Mięta	Pozostałe zioła przyprawowe z tej grupy
Liść laurowy	Cynamon
Ananas	Papaja
Mango	Kiwi
Winogrona	Kiwi, banany, orzechy,
Kiwi	Pyłek traw, pyłek brzozy,
Zboża	Inne gatunki zbóż, ryż, pyłki roślin
Cukinia	Pyłki roślin, alergeny owoców
Alergia na pyłki	Miód

To na pewno alergia krzyżowa. Jak sobie z nią radzić?

Jesteś już pewien, że dolega Ci alergia krzyżowa? Jeśli tak, pomyśl o leczeniu. Rozpocznij je od unikania alergenów. Wielu alergików uważa, że wystarczy łykać przepisane przez lekarza tabletki, a objawy ustąpią. Leki jednak nie pomogą, jeśli nadal będziesz mieć kontakt ze szkodliwym alergenem. Oczywiście trudno uniknąć kontaktu z niektórymi alergenami, takimi jak pyłki roślin czy roztocza kurzu domowego. Są jednak i takie, z którymi styczność zależy wyłącznie od Ciebie. Możesz na przykład komponować swoją dietę tak, by unikać pokarmów, które Cię uczulają,

W leczeniu schorzeń alergicznych najważniejsze są 3 rzeczy:

wiedza na temat schorzenia, dzięki której łatwiej zrozumiesz reakcje swojego organizmu, zapobiegniesz im i będziesz je leczył,
umiejętność obserwacji samego siebie (lub swojego dziecka, jeśli to ono choruje). Pamiętaj przy tym, że lekarz prowadzący spotyka się z pacjentem raz na jakiś czas – okresowo lub sporadycznie, a wizyta trwa kilkanaście minut. To zbyt krótko, aby zauważyć, kiedy ujawniają się objawy chorobowe i na czym polegają. Dolegliwości o podłożu alergicznym są nagłe, nieprzewidywalne i zmienne – raz łagodne, innym razem ostre. Pojawiają się i znikają, niosą jednak za sobą wiele niebezpieczeństw. Umiejętność obserwacji reakcji na czynniki środowiskowe i ich wpływu na stan zdrowia i samopoczucie pozwoli Ci szybciej znaleźć przyczynę dolegliwości,
konsekwencja w eliminowaniu alergenów, zmianie nawyków itp.

Jeśli masz świadomość, jakie produkty prowadzą u Ciebie do alergii krzyżowej o wiele łatwiej będziesz mógł kontrolować, przewidywać i zapobiegać kolejnym atakom alergii.