Polityka i Prawo

Najsilniejszym ścięgnem w organizmie ludzkim jest ścięgno piętowe, potocznie zwane ścięgnem Achillesa. Tworzy je mięsień brzuchaty łydki oraz płaszczkowaty, inaczej mięsień trójgłowy łydki. Przyczepia się ono na guzie piętowym przez co odpowiada za przenoszenie siły mięśni podudzia na stopę. Dokładniej powiedziawszy jest odpowiedzialne za zgięcie podeszwowe stopy. Jego działanie jest najbardziej widoczne podczas biegu, szybkiego chodu oraz skosów, gdzie dochodzi do oderwania pięty od podłoża i przeniesieniu ciężaru ciała na palce.

Przyczyny

Zmiany degeneracyjne w obrębie ścięgna Achillesa pojawiają się już w 25 roku życia. Spowodowane są one częstymi urazami, zaniedbanymi stanami zapalnymi, czego wynikiem jest co raz to intensywniejsze osłabianie ścięgna. Zapobieganie występowania zmian można osiągnąć dzięki regularnej aktywności fizycznej. Do urazu dochodzi najczęściej w osłabionym ścięgnie, które zostało poddane nadmiernemu obciążeniu, jak to się dzieje u sportowców, którzy wracają po dłuższej przerwie w treningach. Do grupy ryzyka zalicza się również osoby, które nie uprawiają na co dzień żadnej aktywności fizycznej i traktują ją w sposób okazjonalny bez większego przygotowania. Brak rozgrzewki oraz odpowiedniego przygotowania ścięgna do pracy wskazuje na możliwość występowania różnych procesów, które w pewnym stopniu prowadzą do upośledzenia wytrzymałości ścięgna. W ten sposób jeżeli dochodzi do obciążenia ścięgna na tyle, że przekracza to jego możliwości adaptacyjne, może doprowadzić do całkowitego przerwania ścięgna Achillesa.

Objawy

Uszkodzenie ścięgna Achillesa charakteryzuje specyficzny dźwięk, w postaci trzasku oraz wystąpienie silnego, przeszywającego bólu. Dość szybko dochodzi do jego redukcji do tkliwości do paru centymetrów nad piętą. Uniemożliwione jest również przenoszenie ciężaru ciała na palce, a tym samym występuje problem z prawidłowym chodem. Upośledzeniu ulega również zginanie podeszwowe stopy oraz wspinanie się na palce. Krwawienie powoduje powstawanie siniaka na podeszwowej części stopy oraz do opuchnięcia okolicy ścięgna. Charakterystycznym objawem jest również występowanie dołka w okolicy zerwania ścięgna, dość dobrze wyczuwalne w badaniu palpacyjnym. Jeżeli dojdzie do zerwania ścięgna w wyniku złożonego mechanizmu, może doprowadzić to nawet do oderwania elementu kostnej, czyli tak zwanego złamania awulsyjnego.

Naderwanie ścięgna Achillesa

W łagodniejszych przypadkach może dojść do częściowego naderwania ścięgna Achillesa. Pomimo iż taki przypadek o wiele szybciej się goi, to najczęściej towarzyszy temu powstawanie blizny, która jest bardzo podatna na stany zapalne. Przez co czas powrotu do zdrowia znacznie się przedłuża. Głównym objawem jest ból, który występuję od razu po urazie, a po skończonym treningu znacznie się nasila. Charakterystyczną cechą jest również ustępowanie bólu podczas rozgrzewki i jego znaczne nasilenie po zakończeniu aktywności fizycznej. Znacznym utrudnieniem jest występowanie sztywności porannej oraz po wysiłku. W momencie, gdy ścięgno zaczyna się goić może powstawać opuchlizna i tkliwość po uciśnięciu miejsca urazu.

Zerwanie ścięgna Achillesa

W przypadku przerwania całkowitego ścięgna Achillesa jedyna możliwością jest leczenie operacyjne mające na celu połączenie podzielonych części ścięgna. Po rekonstrukcji niezbędne jest unieruchomienie kończyny w opatrunku gipsowym udowym na okres czterech tygodni, zaś potem gips jest redukowany do opatrunku podudziowego. Jeśli chodzi o naderwanie ścięgna Achillesa, które zostało potwierdzone badaniem ultrasonograficznym, stosuje się leczenie zachowawcze. Polega ono na unieruchomieniu kończyny dolnej w opatrunku gipsowym na okres sześciu tygodni. W wyniku unieruchomienia dochodzi do zaników mięśniowych, zmniejszenia krążenia w obrębie kończyny oraz powstawania przykurczów. Dlatego w obydwu przypadkach niezbędna jest rehabilitacja. Stosowane są zabiegi zarówno z zakresu fizykoterapii jak i masażu. Niezmiernie ważną role w procesie usprawniania zajmuje kinezyterapia, która ma na celu zwiększenie siły mięśni, ich zakresu ruchów oraz utrzymanie prawidłowej elastyczności tkanek.

Leczenie i rehabilitacja

Uszkodzenia ścięgna Achillesa dotyczą głównie sportowców, lecz mogą dotyczyć również osób chętnie uprawiających sporty amatorsko w celu rekreacyjnym. Ze względu na swoje położenie w organizmie ludzkim pełni bardzo ważną rolę w lokomocji. W związku z tym leczenie uszkodzonego ścięgna powinno odbywać się niezwłocznie po urazie, takie działanie minimalizuje powstawanie powikłań. Można zaliczyć trwałe zmiany i upośledzenie wydolności stawu skokowego czy osłabienie mięśnia brzuchatego łydki.